ساخت مدل آزمایشگاهی ساده برای بررسی اثر هلیكوباكترپایلوری بر معده

ربات كشاورز: هلیكوباكترپایلوری (Helicobacter pylori) گونه ای باكتری است كه می تواند وارد بدن شود و دستگاه گوارش را آلوده سازد. با گذر زمان حضور این باكتری می تواند منجر به زخم معده یا دوازدهه (اثنی عشر)، ریفلاكس شده یا در موارد حاد، حتی منجر به سرطان شود. با عنایت به تعدد مبتلایان و عوارض بیماری، بررسی و یافتن راه های مناسب جهت درمان این آلودگی الزامی است.
به گزارش ربات كشاورز به نقل از ایسنا، تابحال برای بررسی اثر این باكتری بر سلول های معده انسان، از سلول های سرطانی استفاده می شد كه نامیرا هستند و كشت آنان آسان است اما نتایج حاصل از این سلول ها برای سلول های سالم چندان قابل تعمیم نیست. به منظور ساخت مدل آزمایشگاهی مناسب و كم هزینه ای جهت مطالعه “هلیكوباكترپایلوری”، دكتر مرجان محمدی، دكتر حسین بهاروند، سمانه صابری و همكارانشان در پژوهشگاه رویان و انیستیتو پاستور ایران، پژوهشی را طراحی كردند كه طی آن نمونه های بافتی از نواحی بالایی، میانی و انتهایی معده داوطلبان برداشته شده، سپس اطمینان از عدم آلودگی به هلیكوباكترپایلوری روی سلول های فیبروبلاست انسانی یا در ظروف كشت پوشیده شده با كلاژن، كشت داده شدند.
سپس خاصیت های سلول های گوارشی اولیه حاصل، با روش های مختلف آزمایشگاهی بررسی گردید و سپس آن، سلول ها به هلیكوباكترپایلوری آلوده شدند و باردیگر خاصیت های آنان بررسی و با داده های حاصل از سلول های آلوده نشده مقایسه شد.
نتایج این پژوهش كه در مجله بین المللی Helicobacter به چاپ رسیده است، نشان می دهد، احداث و بقای طولانی (بیش از یك سال) سلول های حاصل از نمونه های معده، به میزان زیادی به سلول های فیبروبلاستی كه بر آن كشت می شوند و غنای محیط كشت بستگی دارد.
این سلول ها را می توان به دفعات پاساژ داد و قابل انجماد و نگهداری هستند. سلول های حاصل، خاصیت سلول های دستگاه گوارش را به خوبی نشان می دهند و می توان سلول های اپیتلیالی، معده ای و سلول های پیش ساز گوارشی را درمیان آنها شناسایی كرد. سپس آلودگی به هلیكوباكترپایلوری شكل ظاهری سلول های تغییر نمود، كشیده و بلند شدند و درون آنان واكوئل های (ریز كیسه) متعددی شكل گرفت. همین طور تولید عوامل التهابی (سایتوكین ها) و پپسینوژن در سلول های آلوده نسبت به سلول های سالم افزایش یافت.
برمبنای نتایج این پژوهش، روشی ساده و كم هزینه برای احداث مدل معده پیشنهاد شد كه علاوه بر بررسی اثر هلیكوباكترپایلوری در سایر پژوهش های مربوط به دستگاه گوارش باز قابل استفاده می باشد.