در گفتگو با رییس پژوهشگاه ابن سینا مطرح شد از درمان سرطان و ناباروری تا اصلاح نژاد دام

ربات كشاورز: رئیس پژوهشگاه ابن سینا با بیان این كه باید نظارت كیفی بر مراكز درمان ناباروری وجود داشته باشد، اظهار داشت: باید این نظارت توسط وزارت بهداشت صورت گیرد و خدمات نمایش شده در مراكز ارتقا پیدا كند چونكه صرف وجود داشتن یك مركز IVF كفایت نمی نماید.
دكتر محمدرضا صادقی در گفت و گو با ایسنا، با تاكید بر این مطلب اظهار داشت: باید خدمات این مراكز از لحاظ كیفی افزایش پیدا كند تا هزینه ای كه زوجین می كنند هدر نرود. به همین علت مراكز درمان ناباروری آماده هستند كه به این گروه از جامعه كه تعدادشان هم كم نیست كمك كنند كه نه تنها یك بچه بلكه چندین فرزند داشته باشند تا قسمتی از آن نیروی جوانی را كه كشور برای سازندگی به آنها نیاز دارد تأمین كند.
وی در پاسخ به این پرسش كه آیا پژوهشگاه ابن سینا به مرحله ای رسیده كه به علت تحریم ها مجبور شود از اقلام مصرفی با كیفیت پایین استفاده نماید، اظهار داشت: تمام مراكز به دنبال این هستند كه بهترین برند اقلام مصرفی را خریداری كنند ولی گاهی اوقات شركت ها می گویند این برند خاص را نداریم و مراكز مجبور می شوند از برندهای دیگر خرید كنند. گاهی اوقات هزینه برخی كالاها افزایش می یابد و در مقابل هزینه یك كالای دیگر پایین است. از جانب دیگر چون هزینه ها بالا رفته پس مراكز هم نمی توانند هر مبلغی كه می خواهند را از بیمار بگیرند.
صادقی افزود: در پژوهشگاه ابن سینا و خیلی از مراكز دیگر، جهت گیری به این سو است كه بهترین محصولات خریداری شوند ولی گاهی اوقات می بینید كه شركت در یك برهه زمانی می گوید این كالا وجود ندارد یا از گمرك ترخیص نشده، اهتمام ما بر این است كه حداقل ذخیره سه تا شش ماهه ای را داشته باشیم تا در برهه های زمانی مختلف خدای ناكرده با مشكلی مواجه نشویم اما اگر زمانی دولت بخواهد تأمین اعتبار نكند و برندهای خوب محصولات موردنیاز ما وارد كشور نشود بالطبع مراكز حتما به سمت برندهایی كه كیفیت پایین تری دارد گرایش پیدا خواهند كرد.
رئیس پژوهشگاه ابن سینا درباره بودجه ای كه دولت برای پشتیبانی از زوجین نابارور اختصاص داده باز اظهار داشت: از آن جایی كه یكی از خواسته های به حق مردم در سفرهای استانی از زمان دولت هفتم و هشتم این بود كه هزینه درمان ناباروری را ندارند دولت با وزارت بهداشت تعامل كردند و قرار شد كه یك ردیفی در بودجه سالانه درباب پشتیبانی از زوجین نابارور دیده شود. قسمتی از این بودجه را دانشگاه ها صرف تجهیز مراكز درمان ناباروری كردند و الان دیگر تقریباً در تمامی مراكز استان ها مراكز درمان ناباروری داریم.
وی اضافه كرد: یك قسمتی از این تجهیز مراكز به مدد همان بودجه ای بود كه از همین محل تأمین شد و یك قسمتی از بودجه هم قرار شد در اختیار زوجین نابارور قرار گیرد كه یك دفعه بطور بلاعوض درمان را انجام دهند. قسمتی از دانشگاه ها اعلام نمودند كه ما این بودجه را در اختیار زوجینی قرار می دهیم كه زیر نظر سازمان بهزیستی یا كمیته امداد قرار دارند. در بودجه ۹۸ اطلاعی ندارم كه چنین چیزی وجود دارد یا نه.
صادقی افزود: اخیرا باز شنیده می شود كه بنیاد بركت وابسته به ستاد اجرایی فرمان حضرت امام، ستادی را تحت عنوان ستاد احسان به وجود آورده است. هدف ستاد احسان این است كه طبق فرمایشات رهبری از زوجین نابارور مستمند حمایت كنند. یك راه این است كه پول این درمان به زوجین داده شود و یك راه دیگر هم این است كه این ستاد با مراكز درمان ناباروری تعامل داشته باشد. راه های مختلفی وجود دارد كه مراكز درمان ناباروری تقویت شوند و بطور حتم بایستی در تقویت مراكز هم مراكزی كه به لحاظ كیفیت كار نتایج قابل قبولی دارند تقویت شوند. می توان چند مركز خاص را انتخاب نمود و زوجین ناباروری كه نیاز مالی دارند را به آن مراكز ارجاع داد البته باید بحث رانت هم كه گاهی ما شاهدش هستیم وجود نداشته باشد و مراكزی كه شاخص های عملكردی خوبی دارند انتخاب شوند. سود اصلی این كار را زوجین نابارور می برند كه نتیجه اش همان باروری و صاحب فرزند شدن است.
وی در ادامه صحبت های خود با اشاره به نام گذاری سال به نام سال “رونق تولید” اظهار داشت: جهاد دانشگاهی همواره این شعار را سرلوحه كار خود قرار داده و ما در نهایت باید به سمت ایجاد فناوری ها و گسترش فناوری هایی برویم كه مبتنی بر نیاز كشور است و این شعار را واقعاً جهاد دانشگاهی در سال های گذشته باز محقق كرده است. در سالیان دور هدف و آمال اعضای هیئت علمی ما این بود كه بتوانند مقالاتی چاپ كنند كه در بهترین ژورنال های دنیا چاپ شود. مقاله یك محصول فرعی است. اصل و اساس این است كه ببینیم با كاری كه داریم انجام می دهیم چه نیازی را مرتفع می نماییم. در حوزه های بیوتكنولوژی خیلی از این نتایج زمان می برد تا خودرا نشان دهد ولی برنامه هایی كه در طول سالیان گذشته همكاران در گروه های مختلف آغاز نموده بودند دارد به ثمر می رسد و بسیار امیدواركننده است.

امكان تشخیص تمام بیماری های ژنتیكی والدین
رئیس پژوهشگاه ابن سینا در ادامه صحبت های خود به نمایش توضیحاتی درباره مهندسی بافت و سلول درمانی پرداخته و با اشاره به اینكه این حوزه ها از دیگر بخش هایی است كه پژوهشگاه ابن سینا در آن فعالیت می كند، اظهار نمود: سرمایه گذاری طولانی مدتی روی حوزه مهندسی بافت و سلول درمانی انجام شده و این پژوهشگاه در حال ستاندن مجوز جهت استفاده های درمانی در این حوزه می باشد.
وی افزود: وقتی نتایج كارآزمایی نشان دهد كه موفقیت آمیز است در مرحله بعد باید مجوز استفاده از آن تكنولوژی در سطح وسیع ستاندن شود. نتایج حاصل از كارآزمایی های بالینی ما عالی بوده است. مرحله بعدی كه در پیش داریم این است كه باید فضاهای تمیزی (clean room) كه ایجاد كردیم توسط سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت تأیید شود تا در حوزه های درمانی استفاده گردد.
دبیر انجمن جنین شناسی و بیولوژی تولیدمثل ایران با اشاره به اینكه هم اكنون در پژوهشگاه ابن سینا امكان تشخیص هر گونه بیماری ژنتیكی ای كه در والدین قابل تشخیص باشد و احتمال بروز در فرزند وجود داشته باشد، میسر شده، اظهار داشت: درصد زیادی از هزینه ی دارویی كه در كشور صرف می نماییم فقط برای چند قلم محدود است كه برای بیماران دارای بیماری خاص استفاده می شود.
وی افزود: اگر با بررسی هایی كه صورت می گیرد مانع از تولد این افراد شویم هزینه ای كه بر دوش وزارت بهداشت و درمان وجود دارد شدیداً كاسته می شود. حالا هر بیماری كه در والدین بتوانیم تشخیص دهیم در جنین هم قابل تشخیص می باشد و در نتیجه می توانیم مانع از تولد فرزندان با بیماری های ژنتیكی شویم. در حوزه های تشخیص و بحث سرطان باز روش های تشخیصی را دنبال می نماییم ولی این مباحث نیاز به زمان دارد. یك دارو وقتی در جایی كه با منابع عظیمی اداره می شود تولید می شود از شروع كارآزمایی بالینی تا زمان استفاده عمومی از آن بیشتر از ۱۰ سال زمان نیاز است. ما كه منابع محدودی برای پشتیبانی از طرح ها داریم بطور قطع زمان بیشتری نیاز داریم ولی تمام تلاش ما این است كه محصولاتی كه در حوزه تشخیص و درمان سرطان داریم سریع تر مسیر خودرا طی نماید.

تغییرات نرخ ارز و افزایش تقاضا برای جنین گوساله
صادقی در بخش دیگری از صحبت های خود درباب فعالیت های پژوهشگاه ابن سینا، به نمایش توضیحاتی درباره اصلاح نژاد دام پرداخت و اظهار نمود: در حوزه اصلاح نژاد دام و تولید جنین هایی كه از نژادهای اصلاح شده هستند فعالیت هایی صورت گرفته است. بیشتر گاوهایی كه در داخل كشور داریم قریب به اتفاق از نژاد هولشتاین است كه چربی شیر آن نسبت به گاوهایی كه نژادشان اصلاح شده خیلی پایین تر است.
وی افزود: در شیر نژاد هولشتاین حدود سه درصد چربی وجود دارد ولی ما نژادهایی داریم كه شش تا هفت درصد چربی در شیرشان وجود دارد. اگر ما بخواهیم این نژادها را وارد نماییم در حد میلیون ها دلار هزینه خواهد داشت ولی تكنولوژی كه ما اینجا نمایش دادیم این است كه اگر یك گاو به مرحله زایمان برسد می تواند چهار تا پنج گوساله دیگر را در طول حیات خود ایجاد كند ما با استفاده از تكنولوژی تولید جنین بر اثر لقاح خارج رحمی می توانیم در یك دوره زمانی بین شش ماه تا یك سال ۶۰ الی ۷۰ جنین گوساله بگیریم كه از اینها با یك موفقیت قابل قبول می توان حدود ۳۰ تا ۴۰ گوساله زنده تولید شود.
صادقی اضافه كرد: یعنی از یك گاو می توان ۴۰ گوساله گرفت. این تكنولوژی بومی شده و الان این خدمت را نمایش می دهیم. خیلی از جنین هایی كه تولید كردیم متقاضیان مختلف دارد. تغییرات نرخ ارز و ممانعت از واردات برخی كالاها سبب شده متقاضی برای جنین بسیار زیاد باشد. هدف ما هم همیشه در جهاد دانشگاهی این است كه یك تكنولوژی را بومی نماییم و به تولید محصول برسد و در چارچوب یك شركت كار خودرا ادامه دهد. جلساتی باز با معاونت علمی ریاست جمهوری داریم درباره اینكه چه طور می توان از شركت های دانش بنیان در این عرصه حمایت كرد.

منبع: