به گزارش ربات كشاورز نجفقلی حبیبی اظهار داشت: در این قضیه كه انسان معاصر با نهج البلاغه تعارضی ندارد شكی نیست، چون انسان خصوصیاتی دارد و زندگی مادی و تمدنش تحولاتی پیدا كرده است و آنچه امروز رخ داده نیز این طور است كه امكانات زندگی توسعه یافته، یعنی راه های ارتباطی نزدیك تر شده و امكانات فراوانی برای رفاه بشر به وجود آمده است، بر همین مبنا تحولاتی كه رخ داده ابزارهای زندگی است، اما انسانیت انسان تغییری نكرده است و آنچه مربوط به انسان است، از قبیل اینكه نیازمند به غذا، ازدواج، آرامش و… است همچنان سر جای خود وجود دارد.
به گزارش ربات كشاورز به نقل از ایسنا، نشست «نهج البلاغه و امروز ما»، امروز، ۲۰ آبان ماه، با حضور تعدادی از اندیشمندان و علاقه مندان در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی انجام شد.
عضو هیئت امنای سازمان اسناد و كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در این مراسم با اشاره به اینكه با وجود همه پیشرفت های تكنولوژیك میان دین و انسان معاصر تعارضی وجود ندارد، اظهار نمود: این تحولات، تحول در عرصه ابزار زندگی است كه رفاه بیشتر را برای انسان به وجود آورده است، اما انسان از آن جهت كه انسان است همواره نیازمند تقوا و عدالت و چنین آموزه های دینی است.
نجفقلی حبیبی اضافه كرد: در این قضیه كه انسان معاصر با نهج البلاغه تعارضی ندارد شكی نیست، چون انسان خصوصیاتی دارد و زندگی مادی و تمدنش تحولاتی پیدا كرده است و آنچه امروز رخ داده نیز این طور است كه امكانات زندگی توسعه یافته، یعنی راه های ارتباطی نزدیك تر شده و امكانات فراوانی برای رفاه بشر به وجود آمده است، بر همین مبنا تحولاتی كه رخ داده ابزارهای زندگی است، اما انسانیت انسان تغییری نكرده است و آنچه مربوط به انسان است، از قبیل اینكه نیازمند به غذا، ازدواج، آرامش و… است همچنان سر جای خود وجود دارد.
وی افزود: انسان از این جهت كه انسان است، عدالت، تقوا و آرامش را دوست دارد و این ها جنبه های انسانی قضیه محسوب می شوند، ولی آنچه كه دنیای امروز به ما داده عبارت از ابزارهایی است كه بتوانیم با آنها زندگی بهتری داشته باشیم. بدین سبب تعارضی میان قرآن و نهج البلاغه و انسان معاصر وجود ندارد. دین هیچ گاه نمی گوید كه انسان از هواپیما استفاده نكند و این هواپیما نیز ابزار راحتی بشر است.
حبیبی خاطرنشان كرد: بدین سبب تعارضی بین مباحث دین كه مربوط به روح و فهم انسان است با انسان معاصر نیست و نهج البلاغه به منظور زندگی انسان برنامه های زیادی را ارائه می كند. خصوصاً برای تحقق معنویتی كه انسان به آن نیازمند است روش های مطرح می كند و برای نمونه به ما می گوید كه حكومت باید به چه روشی باشد تا زندگی راحت تری داشته باشیم.
وی در ادامه اضافه كرد: البته كه شاید یك عده مبالغه می كنند كه دین و مفاهیم دینی با موضوعات امروز زندگی بشر منافات دارد اما این طور نیست. دین همواره نسبت به عدالت تاكید دارد اما آیا بشر امروز با همه این تحولات صنعتی و دانشی احساس می كند كه عدالت مفید نیست؟ خیر. جنگ هایی كه به وجود آمده نیز حاكی از این است كه به یك عده ظلم شده و مظلومان خواسته اند كه عدالت محقق شود.
عضو هیئت امنای سازمان اسناد و كتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران درانتها خاطرنشان كرد: همچون موارد دیگری كه می توان از سیره امام(ع) برای زمان حاضر درس گرفت عهدنامه مالك است كه ایشان به مالك می گوید كه مردم دو گونه هستند، یا در آفرینش با تو شریك هستند و یا اینكه برادر دینی تو محسوب می شوند؛ بدین سبب وظیفه تو این است كه با آنها درست رفتار كنی و ممكنست كه مردم اشتباه كنند، اما تو به آنها گذشت داشته باش. همانطور كه دوست داری خدا تو را ببخشد تو نیز مردم را ببخش. همین طور حاكم باید همنشین با دانشمندان باشد تا امر كشور سامان پیدا كند. بدین سبب هیچ یك از این مفاهیم كه امام علی(ع) مطرح كرده كهنه نشده و اینها هیچ گاه تاریخ بردار نیست.
با پیشرفت علم، جاذبه دین بیشتر می شود
ایرج فیضی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی نیز در این مراسم اظهار داشت: ماموریت جهاد دانشگاه انجام پژوهش های كاربردی است، اما وقتی كه بحث كاربرد پیش می آید، گویی كه مخاطب اصلی دولت و دستگاه های اجرایی می باشد، اما بحث هایی كه در حوزه مسائل دینی وجود دارد، از یك زاویه ای مطرح شده كه اگر با همان معیار كاربردی نگاه نماییم خیلی اثرگذارتر از تحقیقات دیگر است.
وی افزود: در حوزه جامعه شناسی دو دیدگاه بین جامعه شناسان كلاسیك حوزه دین وجود داشته است؛ عده ای می گویند همزمان با پیشرفت مدرنیته، نقش دین كمرنگ می شود، چون دین مبتنی بر مسائل خرافی و غیرعقلانی است و زمانی كه علم پیشرفت می كند، دین كمرنگ تر می شود. دیدگاه مقابلی هم در این جا بوده كه مخالف این دیدگاه است، اما چیزی كه رخ داده این است كه دین پایدار مانده، چون كاركردهای متمایزی داشته و دارد. اعتقاد داریم كه دین اسلام بعنوان یك دین عقلانی پایدار می باشد و با پیشرفت علم، جاذبه آن بیشتر می شود.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی در ادامه بیان كرد: ما پژوهشی در مورد آرزوهای جوانان انجام دادیم و نشان داد كه آرزوهای جوانان و جامعه ما نیز مسائل مالی است و روند این آرزوها طی سال های اخیر رو به رشد بوده است. این پژوهش نشان داد، آنجا كه آرزوها به سمت مادیات تمایل دارد در حقیقت با مسائلی مانند محرومیت، نارضایتی و ناامیدی همراه بوده است و این افراد گرفتار چنین مسائلی بوده اند.
وی خاطرنشان كرد: بنده دیدم كه این وضعیت دقیقا مرتبط می باشد با گفتار امام علی(ع) كه در مورد حیات طیبه تعریفی را ارائه كردند و این حیات را به قناعت تعریف كردند و هیچ كسی جز ایشان نیز نمی توانست كه چنین تعریفی از حیات طیبه ارائه نماید. در جامعه امروز نیز شاهد اختلاس ها و… هستیم كه درمانش در دین و این سخنان امام(ع) است.
فیضی در ادامه بیان كرد: شاید اگر ما در این زمینه مردم را مورد خطاب قرار دهیم نتایج خوبی به دست آوریم. در تمام تحقیقاتی كه صورت گرفته نتیجه این شده كه دین بعنوان یكی از عوامل بازدارنده در جلوگیری از لطمه های اجتماعی محسوب شده است كه این مسئله ارزش كار پژوهشگران این حوزه را بیشتر نشان داده است. اما اینكه چطور باید نسل جوان را جذب كرد تا از این ظرفیت دین استفاده كنند بحثی است كه جای كار دارد.
دین با انسان معاصر در تعارض نیست
عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران نیز در این مراسم به مرور اخلاق حكمرانی در نهج البلاغه پرداخت و اظهار داشت: نمی توانیم بدون داشتن حاكمان صالح، جامعه مطلوبی داشته باشیم؛ یعنی صلاح مردم به دنبال صلاح والیان است. امام(ع) فرمود كه محال است مردم رنگ صلاح را ببینند، مگر اینكه اول والیان صالح باشند. والی صالح می تواند صلاح را در مجموعه ای كه در اختیار دارد، رواج دهد.
منصور پهلوان با اشاره به مفهوم قناعت، بیان كرد: قناعت به معنای كم خرج كردن نیست و در مقابل طمع ورزی در همه ابعاد انسانی است و وقتی كه می گویند «عزّ من قنع و ذلّ من طمع» نشان دهنده این مطلب است كه قناعت مقابل طمع ورزی است و انسان طماع رنگ و روی سلامت را نمی بیند و باید در جایی متوقف شود. بدین سبب قناعت فقط خورد و خوراك نیست و مفهوم عامی است كه در مورد كلمه حیات طیبه در نهج البلاغه آمده است.
وی در ادامه خاطرنشان كرد: اینكه دین با انسان معاصر در تعارض نیست درست است، اما باید در این زمینه بیشتر صحبت كرد. نهج البلاغه نه تنها در تعارض با انسان معاصر و پیشرفت هایی كه به وجود آمده نیست، بلكه راهگشاست.
پهلوان با اشاره به دموكراسی و آزادی، بیان كرد: آنچه كه باید در این زمینه تبیین كرد، اخلاق حكمرانی از دیدگاه نهج البلاغه است. البته كه این مطالب در مورد جامعه خود ماست. جامعه خود و مشكلاتش را می بینیم و به آن توجه می نماییم و می خواهیم رهنمود بگیریم، اما راه اصلاح را از نهج البلاغه پیجویی می نماییم.
منبع: ربات كشاورز