به گزارش ربات کشاورز کرمانشاه حمل و نقل ریلی به یکی از مهم ترین نیازهای جوامع پیشرفته تبدیل گشته و با رشد جمعیت و احتیاج به افزایش حجم جابجایی مسافر و کالا، روز به روز احتیاج به این صنعت بیشتر و بیشتر می شود. صنعتی که ایران در آن عقب ماندگی های بسیاری دارد و یکی از کشورهای وارد کننده در این عرصه به حساب می آید.
ولی اکنون “تحریم” در حوزه صنایع ریلی سبب شده محققان و صنعتگران ایرانی به خود آمده و در زمینه این صنعت مهم و استراتژیک ورود کنند، ورودی که از همین ابتدا با موفقت های قابل ملاحظه ای همراه بوده است.
ایران حالا به دانش طراحی و ساخت سیستم های “رانش” دست پیدا کرده و با تلاش محققان جوانش توانسته نخستین رام قطار هفت واگنه مترو را بسازد. دستیابی به این دانش می تواند کشورمان را به سمت ساخت قطارهای پرسرعت نزدیک کرده و حتی ایران را درآینده به یکی از صادرکنندگان واگن و لوکوموتیو تبدیل کند.
حمیدرضا طیبی رئیس جهاددانشگاهی در گفت و گو با ایسنا، در این خصوص با اشاره به فعالیت جهاددانشگاهی واحد علم و صنعت در این عرصه، اظهار داشت: این واحد در دهه های ۶۰ و ۷۰ در حوزه الکترونیک قدرت و مکانیک ورود کرده بود و در دهه ۸۰ تصمیم بر این گرفت که سطح کارهای خویش را ارتقا دهد و برای همین دو مبحث اصلی را در دستور کار قرار داد. یکی بحث طراحی و ساخت دکل های حفاری و دیگری ورود به صنعت حمل و نقل ریلی با تمرکز بر طراحی و ساخت واگن های مترو بود.
وی ادامه داد: یکی از طریق های کسب دانش فنی این است که به ازای واردات محصول از شرکتهای مطرح بخواهیم که ظرف مدت مشخصی دانش فنی ساخت آن محصولات را هم در اختیار کشور وارد کننده قرار دهند.
درهمین راستا در همان سالها از مسئولین این حوزه خواستیم به ازای واردات واگن های مترو امتیاز انتقال دانش فنی آنرا هم از شرکتهای صادر کننده دریافت نمایند و از شرکت مادر تخصصی حمل و نقل ریلی که وظیفه تأمین نیازهای صنعت مترو را برعهده داشت خواستیم که خریدهای خارجی در این عرصه را تجمیع کرده و ما به ازای حجم خرید گسترده، امتیاز انتقال تکنولوژی را از آن شرکت خارجی بگیرند.
وی ادامه داد: این پیگیری ها به مدت هفت سال ادامه داشت تا نهایتا در سال ۱۳۸۹ مقرر شد به ازای خرید ۵۰۰ واگن، امتیاز انتقال تکنولوژی از یکی از شرکتهای معتبر گرفته شود، به صورتی که تا ۸۳ درصد آن تکنولوژی را بتوانیم در داخل کشور بسازیم.
طیبی اظهار داشت: متاسفانه تحریم ها باعث شد این اتفاق صورت نگیرد و ما نتوانستیم به امتیاز انتقال تکنولوژی دست پیدا نماییم و همین باعث شد که جهاد دانشگاهی طبق قراردادی با معاونت عملی ریاست جمهوری وقت روی سیستم “رانش” که مغز و هسته اصلی سیستم های ریلی شمرده می شود، کار نماییم.
وی ادامه داد: شروع کار خیلی خوب پیشرفت رفت، اما متاسفانه به سبب افزایش یکباره قیمت ارز، نتوانستیم چندان که باید کار را پیش ببریم و قرار شد فقط یک نمونه طراحی شود که نشان دهیم به تکنولوژی ساخت این سیستم دست پیدا کرده ایم.
طیبی اظهار داشت: با تصویب برجام بسیاری از شرکتهای اروپایی اعلام همکاری کردند و دولت هم سفارش خرید دو هزار واگن با فاینانس خارجی از این شرکت ها را داده بود و قرار بود ما به ازای این خرید دانش فنی تا ۷۵ درصد ساخت داخل به ایران داده شود که با به هم خوردن برجام عملا اتفاقی نیفتاد و شرکت ها هم به تعهدات خود عمل نکردند.
طیبی اظهار نمود: با به هم خوردن قرارداد واردات دو هزار واگن، تصمیم گرفته شد با حمایت معاونت علمی ریاست جمهوری و با استناد به ماده ۵۴ قانون برنامه ششم توسعه که مقرر کرده بود طراحی و ساخت سیستم های حمل و نقل ریلی باید ساخت داخل باشد، طراحی و ساخت یک رام قطار هفت واگنه مترو ملی در دستور کار قرار گیرد.
وی ادامه داد: با توجه به این که مسئولین مربوطه در جریان توانمندی های جهاد دانشگاهی قرار داشتند، از جهاد دانشگاهی جهت شرکت در این پروژه دعوت به همکاری شد و ما هم توانمندیهایمان را دراین زمینه عرضه کردیم و حتی مدعی شدیم که می توانیم کل طراحی و ساخت پروژه را برعهده بگیریم.
طیبی اظهار داشت: در نهایت تصمیم بر این گرفته شد در اجرای این پروژه شرکت مترو تهران که بهره بردار هم شمرده می شود بعنوان پیمانکار و مسئول پروژه باشد. همچینن دانشکده راه آهن دانشگاه علم و صنعت هم مسئول طراحی بدنه واگن ها شد و مپنا هم بعنوان سازنده بوژی (نوعی شاسی) در این پروژه پای کار آمد.
این مسئول خاطرنشان کرد: جهاد دانشگاهی علم و صنعت هم در این پروژه مسئول کل طراحی و ساخت سیستم “رانش” شد که به شکلی مغز و هسته اصلی سیستم حمل و نقل ریلی شمرده می شود. همینطور در این پروژه معاونت علمی ریاست جمهوری هم بحث حمایت مالی را برعهده گرفت.
وی ادامه داد: جهاد دانشگاهی در اجرای این پروژه توانست توانمندیهای خویش را به نمایش بگذارد و توانستیم یک سیستم “رانش” تماما ایرانی را تولید نماییم.
طیبی اشاره کرد: سیستم رانش “های تک” ترین قسمت سیستم حمل و نقل ریلی شمرده می شود و به شکلی مغز و هسته اصلی یک رام قطار است که به همت جهاد دانشگاهی علم و صنعت و شرکتهای همکار ساخته شده و تست های اولیه آن هم با موفقیت انجام شده است.
وی ادامه داد: هم اکنون می توانیم با قدرت اعلام نماییم که صاحب دانش طراحی و ساخت سیستم های “رانش” شده ایم و دراین زمینه در جمع ۱۰ شرکت مطرح سازنده این سیستم ها در دنیا قرار گرفته ایم.
رئیس جهاد دانشگاهی اشاره کرد: طراحی و ساخت سیستم “رانش” یکی از نیازهای اصلی و ضروری کشور شمرده می شود و درسالهای آینده و با عنایت به تحریم و استهلاک واگن های فعلی، این نیاز چندین برابر هم می شود که خوشبختانه این توان را کسب کردیم.
طیبی اشاره کرد: سیستم “رانش” تکنولوژی پایه قطارهای تندرو است و با کسب این تکنولوژی الان به طراحی و ساخت قطارهای پرسرعت بسیار نزدیک شده ایم.
وی ادامه داد: در ساخت اتوبوس های برقی و خودرو های برقی هم از همین تکلنولوژی به شکل ساده تر استفاده می شود، ازاین رو با کسب این تکنولوژی عملا به ساخت این محصولات هم نزدیک شده ایم.
توان کسب فناوری های مورد نیاز کشور را داریم
طیبی اظهار داشت: با طراحی و ساخت این سیستم، جهاد دانشگاهی یک مرتبه دیگر اثبات کرد که توان انجام کارهای بزرگ را دارد و اگر اراده برای ساخت داخل وجود داشته باشد توان کسب فناوری های مورد نیاز کشور را داریم.
ریییس جهاد دانشگاهی اظهار داشت: هم اکنون با این تکنولوژی پروژه طراحی و ساخت یک رام قطار هفت واگنه ملی مترو به سرانجام رسیده و به زودی گزارش نهایی مراحل انجام آن عرضه و در همین جلسه قرارداد ساخت ۱۵ رام شامل ۱۰۵ واگن مترو بسته خواهد شد.
وی با اعلان اینکه این پروژه اردیبهشت ماه سال آینده رونمایی خواهد شد، اضافه کرد: هم اکنون ۸۵ درصد آن کاملا ساخت داخل است و ۱۵ درصد مابقی در ارتباط با قطعاتی است که ساخت آن در داخل کشور به صرفه نیست وگرنه توان ساخت آنها هم وجود دارد.
وی ادامه داد: این پروژه صنعت حمل و نقل ریلی کشور را در حد قابل ملاحظه ای جلو خواهد برد و اگر تأمین اعتبار و حمایت های لازم صورت گیرد ظرف پنج تا ۱۰ سال آینده توان تأمین نیاز کامل کشور وجود دارد و حتی میتوان بعد از آن صادرات این محصول را در دستور کار قرار دارد.
وی خاطرنشان کرد: با آغاز کار این پروژه ظرف مدت چند سال اشتغالزایی مستقیم ۲۵ هزار نفر را شاهد خواهیم بود و دو تا چهار برابر این تعداد هم اشتغالزایی غیرمستقیم خواهیم داشت.