به گزارش ربات کشاورز شانس موفقیت در هر سیکل آی وی اف (IVF) یا میکرواینجکشن حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد است، اما مراکز پیشرفته درمان ناباروری می کوشند تا با استفاده از روش ها و فناوری های روز جهان شانس حاملگی در روش های کمک باروری را بالا برند.
به گزارش ربات کشاورز به نقل از ایسنا، بیشتر از دو دهه است که خدمات درمان ناباروری با استفاده از تکنولوژی های جدید تولیدمثلی به زوج های نابارور کشور عرضه می شود و در این سال ها، مراکز درمان ناباروری کشور همپای مراکز ممتاز جهان در توسعه تکنولوژی های جدید درمان ناباروری و افزایش بهره وری آنها پیش رفته اند. گفته می شود که شانس موفقیت در هر سیکل آی وی اف (IVF) یا میکرواینجکشن حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد است، اما مراکز پیشرفته درمان ناباروری می کوشند تا با استفاده از روش ها و فناوری های روز جهان شانس حاملگی در روش های کمک باروری را بالا برند.
دکتر سمیه کاظم نژاد، جنین شناس و عضو هیئت علمی و تیم تخصصی پژوهشگاه و مرکز درمان ناباروری ابن سینا جهاد دانشگاهی در این حوزه اظهار داشت: موفقیت آی وی اف یا میکرواینجکشن به عوامل گوناگونی بستگی دارد. جنین حاصل لقاح تخمک و اسپرم است. در آی وی اف، تخمک و اسپرم ها در محیط کشت آزمایشگاهی کنار هم قرار داده می شوند تا یکی از اسپرم ها به داخل تخمک نفوذ کند و لقاح صورت گیرد، اما در روش میکرواینجکشن که روشی پیشرفته تر است و در اکثر مراکز ممتاز همچون مرکز ابن سینا انجام می شود، اسپرم به صورت مستقیم به داخل سیتوپلاسم تخمک تزریق می شود. از تعاریفی که بیان شد، مشخص می شود که تعداد و کیفیت تخمک، تعداد و کیفیت اسپرم، وضعیت کیفی آزمایشگاه جنین شناسی و همینطور تبحر و تجربه جنین شناس و همکارانش در موفقیت میکرواینجکشن تعیین کننده هستند.
سن، سبک زندگی، تغذیه و استرس های محیطی، از عوامل مؤثر بر تعداد و کیفیت تخمک
دکتر کاظم نژاد به عوامل مؤثر بر تعداد و کیفیت تخمک اشاره نمود و اظهار داشت: در سیکل میکرواینجکشن، هرچه تعداد تخمک ها بیشتر و کیفیت تخمک ها بهتر باشد، به طبع شانس تشکیل جنین های بیشتر و با کیفیت تر افزایش پیدا می کند؛ اما گاهی خانم، تخمک های کمی دارد و یا کیفیت تخمک ها پایین است. همچون مهم ترین عوامل مؤثر در کاهش تعداد و کیفیت تخمک سن خانم است. با افزایش سن به صورت طبیعی ذخیره تخمدان کاسته می شود و تخمک ها کیفیت خویش را از دست می دهند. سبک زندگی، تغذیه و استرس های محیطی هم همچون عوامل تأثیرگذار بر تعداد و کیفیت تخمک اند. افزون بر این ها، در بعضی از خانم ها پاسخ تخمدان ها به داروهای تحریک تخمک گذاری ضعیف است.
عضو هیئت علمی و تیم تخصصی پژوهشگاه و مرکز درمان ناباروری ابن سینا اضافه کرد: لازم است به این نکته اشاره کنم که به صورت طبیعی در هر سیکل فقط یک تخمک آزاد می شود؛ ازاین رو وقتی زوجی در سیکل آی وی اف یا میکرواینجکشن قرار می گیرند، لازم است داروهای تحریک تخمک گذاری برای خانم تجویز شود تا عملکرد تخمدان ها افزایش یابد و تعداد بیشتری تخمک آزاد شود تا جنین های بیشتری تشکیل گردد. در بعضی خانم ها، تخمدان ها به این داروها پاسخ نمی دهند و حتی بعد از تجویز دوزهای بالای دارو، یا تعداد تخمک بسیار کم و باکیفیت پایین به دست می آید یا اصلا تخمکی به دست نمی آید. این پاسخ ضعیف تخمدان ها به داروهای محرک تخمدان می تواند ناشی از شرایط جسمی خانم، عوامل ژنتیکی و یا علل ناشناخته باشد.
دکتر کاظم نژاد، وضعیت اسپرم را از دیگر عوامل مؤثر بر موفقیت آی وی اف یا میکرواینجکشن دانست و بیان نمود: نیمی از جنین حاصل اسپرم است و بدیهی است که کمیت و کیفیت اسپرم هم در تعداد و کیفیت جنین تعیین کننده است. در سیکل آی وی اف یا میکرواینجکشن هرچه تعداد کمتری اسپرم در دسترس باشد و هرچه کیفیت اسپرم ها کمتر باشد، شانس موفقیت کاسته می شود. عوامل گوناگونی همچون افزایش سن (اگرچه تاثیر افزایش سن بر اسپرم نسبت به تخمک کمتر است)، سبک زندگی، عوامل شغلی و عوامل محیطی بر وضعیت اسپرم مؤثرند. این عوامل هم بر تعداد و شاخصهای کلی اسپرم اثرگذارند و هم بر شاخص شکست کروموزومی اسپرم (DFI) که بالا بودن آن، هم احتمال بروز شکست آی وی اف یا میکرواینجکشن و هم احتمال بروز سقط مکرر را زیاد می کند.
ضرورت وجود آزمایشگاه جنین شناسی با استانداردها و کنترل کیفی بالا برای موفقیت آی وی اف
دکتر کاظم نژاد اضافه کرد: یکی دیگر از عوامل مؤثر بر موفقیت آی وی اف یا میکرواینجکشن شرایط کشت جنین است. وقتی اسپرم و تخمک به روش میکرواینجکشن لقاح داده می شود، باید در داخل محیط کشت استاندارد و با کیفیت قرار داده و مراحل رشد و تقسیم سلولی آن به دقت پایش شود؛ ازاین رو وجود یک آزمایشگاه جنین شناسی با استانداردها و کنترل کیفی بالا برای موفقیت آی وی اف یا میکرواینجکشن ضروری می باشد. همچنین، تکنیک های انتخاب و انتقال جنین هم بسیار مهم و تعیین کننده اند.
وی درباره راه های کمک به افزایش بهره وری و کارایی روش های کمک باروری تاکید کرد: در مرکز درمان ناباروری ابن سینا جهاد دانشگاهی همپای مراکز ممتاز جهان تلاش می نماییم همه عوامل مؤثر بر موفقیت میکرواینجکشن را بهبود ببخشیم تا در نهایت، با تشکیل دادن، کشت، پایش رشد، انتخاب و انتقال جنین مناسب و با کیفیت شانس موفقیت را افزایش دهیم.
فناوری نوین سلول درمانی با استفاده از سلول های بنیادی خون قاعدگی
عضو هیئت علمی و تیم تخصصی پژوهشگاه و مرکز درمان ناباروری ابن سینا، فناوری نوین و منحصربفرد سلول درمانی با استفاده از سلول های بنیادی خون قاعدگی را یکی از راهکارهای افزایش تعداد و کیفیت تخمک دانست و اظهار داشت: کاربرد سلول درمانی در درمان ناباروری از حوزه های جدید و مورد توجه در جهان است. هم اکنون بعضی از کشورهای اروپایی به صورت مشترک پروژه هایی در این عرصه تعریف و اجرا کرده اند. این پروژه ها بر کاربرد سلول های بنیادی مغز استخوان متمرکزند، اما ایران تنها کشور جهان است که در زمینه کاربرد سلول های بنیادی خون قاعدگی در درمان ناباروری درحال فعالیت است. ما در پژوهشگاه و مرکز درمان ناباروری ابن سینا حدود یازده سال پیش این پروژه را آغاز کردیم. کارآزمایی بالینی فاز یک و دو (ایمنی و اثربخشی) انجام شده و الان در فاز سوم کارآزمایی بالینی قرار داریم. در این پروژه، سلول های بنیادی خون قاعدگی را به تخمدان های خانم هایی که گرفتار کاهش شدید ذخیره تخمدان و پاسخ ضعیف تخمدان ها به داروهای تحریک تخمک گذاری بودند، تزریق کردیم. شانس موفقیت درمان در این خانم ها در حالت عادی در تمام پروتکل ها حداکثر ده درصد است، اما ما توانستیم با استفاده از سلول درمانی، تعداد و کیفیت تخمک در این خانم ها را افزایش دهیم و در نتیجه شانس موفقیت را به حدود چهل درصد ارتقاء دهیم.
این جنین شناس درباره راهکارهای بهبود تعداد و کیفیت اسپرم اظهار داشت: در پژوهشگاه و مرکز درمان ناباروری ابن سینا، به موازات مراکز معتبر جهان در تلاش هستیم تا از روش میکروفلوئیدی برای انتخاب و جداسازی اسپرم های با کیفیت تر و با DNA سالم تر استفاده نماییم تا با گزینش اسپرم های مناسب تر، به جنین های با کیفیت تری دست یابیم. در زمینه کاربرد سلول های بنیادی در مردان مبتلا به آزواسپرمی و الیگواسپرمی هم طرح هایی تدوین شده است و امیدواریم همچون طرح کاربرد سلول های بنیادی خون قاعدگی در درمان ناباروری زنان، این پروژه هم موفقیت آمیز باشد. در جهان هم مطالعاتی در این حوزه در حال انجام می باشد که البته فعلا در فاز حیوانی قرار دارد.
دکتر کاظم نژاد ضمن اشاره به کاربرد فناوری تایم لپس در ارتقاء کشت و انتخاب جنین اظهار داشت: در حالت عادی جنین بعد از انتقال در محیطی به نام انکوباتور قرار می گیرد که Co۲ و دمای مناسب برای رشد جنین در آن به دقت شبیه سازی شده است. بعد از آن ما هر روزه روند رشد و تقسیم سلولی جنین را کنترل می نماییم تا بتوانیم جنین با کیفیت و دارای شکل ظاهری مناسب را انتخاب نماییم. فناوری تایم لپس یک روش تصویربرداری پیشرفته است و لحظه به لحظه مراحل رشد جنین را ثبت می کند. بدین ترتیب ما می توانیم رشد جنین را در ساعات و روزهای مختلف ببینیم و بررسی نماییم و اگر حتی اختلال کوچکی در یکی در از مراحل رشد جنین وجود داشت، آنرا کنار بگذاریم. استفاده از این تکنولوژی برای زوج هایی که گرفتار شکست مکرر آی وی اف یا سقط مکرر (به ویژه سقط بعد از آی وی اف) می شوند و شک به عامل جنینی در بروز این وضعیت وجود دارد، مفید می باشد. همچنین، استفاده از تایم لپس برای زوج هایی که سن شان بالا است و احتمال بروز آناپلوئیدی یا ناهنجاری ژنتیکی در جنین هایشان بیشتر است، می تواند به انتخاب جنین های با کیفیت تر و سالم تر کمک نماید.
عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا خاطرنشان کرد: خوشبختانه ایران در زمینه درمان ناباروری یکی از قطب های منطقه و حتی جهان است و مرکز ابن سینا جهاد دانشگاهی همواره پذیرای زوج های خیلی از کشورهای منطقه و حتی اروپا و آمریکا بوده است. در زمینه روش ها و فناوری های افزایش دهنده موفقیت درمان ناباروری هم می توانیم با افتخار بگوییم که نه تنها همپای جهان، بلکه در مواردی همچون سلول درمانی با استفاده از سلول های بنیادی خون قاعدگی جلوتر از جهان درحال حرکت و پیشرفت ایم و زوج های عزیز نابارور می توانند تمام خدمات درمان ناباروری را با بالاترین کیفیت و استانداردها و به روزترین روش ها و تجهیزات در مرکز درمان ناباروری ابن سینا دریافت نمایند.
منبع: agrobot.ir