به گزارش ربات کشاورز، رئیس سازمان منابع طبیعی با تأکید بر اینکه اعتبارات پروژه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی باید در سطح ملی پیش بینی شود، اظهار داشت: لازم است از داده های استخراج شده از ایستگاه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی به عنوان اطلاعات مبنایی برای اجرای پروژه های آبخیزداری در نقاط مختلف کشور استفاده نمائیم برای اینکه بهره مند شدن از این داده ها به افزایش اثربخشی اجرای پروژه های آبخیزداری در سطح کشور کمک می نماید.
به گزارش ربات کشاورز به نقل از ایسنا عباسعلی نوبخت صبح امروز (۱۰ تیر) در جلسه تبیین سیاست ها، برنامه ها و ارائه عملکرد معاونت آبخیزداری، امور مراتع و بیابان که با محوریت «بررسی وضعیت ایستگاه های معرف و زوجی» در سازمان منابع طبیعی برگزار گردید، ضمن قدردانی از اقدامات انجام شده در حوزه پروژه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی در ۱۲ ایستگاه در سراسر کشور طی سه دهه گذشته اظهارکرد: استفاده صحیح از داده های مطالعاتی پروژه های آبخیزداری همچون داده های استخراج شده از ایستگاه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی می تواند به همکاران سازمان منابع طبیعی کمک نماید که در حین اجرای پروژه های آبخیزداری در نقاط مختلف کشور، بهترین عملکرد را داشته باشند.
رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با اشاره به اینکه مطالعات انجام شده نشان میدهد که در مناطقی از کشورمان که پروژهای آبخیزداری اجرا شده، میزان رسوب و فرسایش خاک کم شده است، اظهار داشت: آمارهایی که در حوزه میزان رسوب و فرسایش خاک ارائه می شود، عمدتاً مربوط به ۹۰ میلیون هکتار از عرصه های کشور است که هنوز پروژه های آبخیزداری در آنها اجرا نشده است و در آمارها نیز بطور معمول درصد رسوب یا درصد فرسایش خاک در این حوزه ها اعلام و همین مساله سبب می شود که در آمارهای جهانی، رتبه ایران در میزان رسوب و فرسایش خاک پایین بیاید.
وی اشاره کرد: اثربخشی اجرای پروژه های آبخیزداری در کاهش میزان رسوب و فرسایش خاک و بهبود وضعیت پوشش گیاهی در حوزه هایی که این پروژه ها اجرا شده است، در مطالعات کارشناسان سازمان و متخصصان حوزه منابع طبیعی در نقاط مختلف کشورمان کاملا ثابت شده است بدین سبب باید مطالعات مربوط به بخش آبخیزداری همچون پژوهش های انجام شده در حوزه پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی را به عنوان سند پشتیبان اجرای پروژه های آبخیزداری آینده در سراسر کشور قرار دهیم.
مطالعات آبخیزداری به انتخاب گونه های گیاهی برای کاشت کمک می کند
نوبخت با اشاره به اینکه آمار و برنامه ریزی دو رکن مهم تحول در همه زمینه ها شمرده می شود، اظهارکرد: انجام مطالعات صحیح در بخش آبخیزداری می تواند به ما کمک نماید که علاوه بر میزان بارندگی، بتوانیم مقدار گرما و تشعشعات خاک را نیز در یک منطقه خاص به دست آوریم تا وقتی که مقرر است برای کاشت گونه های گیاهی در آن منطقه تصمیم گیری نماییم، بهترین گونه یا گونه های مورد نظر را انتخاب نماییم که هم هزینه های نگهداری پس از کاشت را به حداقل برسانیم و هم کاشت آنها بیشترین ثمربخشی را داشته باشد.
رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با تأکید بر این که اعتبارات پروژه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی باید در سطح ملی پیش بینی شود، اشاره کرد: تا قبل از اجرای طرح مردمی کاشت یک میلیارد درخت در ایران، نهالستان های جنگلی در وضعیت بسیارنامناسبی قرار داشت برای اینکه اعتبارات مربوط به آنها بصورت استانی اختصاص پیدا می کرد ولی از وقتی اجرای این طرح شروع شد، با عزم ملی به وجود آمده در همه دستگاهها و جلب مشارکت بخش خصوصی بوسیله بودجه مسئولیت های اجتماعی شاهد آن بودیم که تحول مهمی در بهبود وضعیت این نهالستان ها صورت گرفت. در تامین و اختصاص اعتبارات پروژه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی نیز باید همین عزم ملی را داشته باشیم تا کار با سرعت بیشتری به جلو برود.
وی افزود: فعالیت برخی ایستگاه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی حدود ۳۰ سال سابقه دارد و فعالیت برخی ایستگاه ها مقداری کمتر است ولی عملا حدود سه دهه است که ریل گذاری این پروژه در کشورمان انجام شده است و نباید اجازه دهیم که فعالیت یک ایستگاه به سبب تامین نشدن اعتبارات لازم بمنظور خرید تجهیزات و نرم افزارهای لازم چند ماه متوقف شود. بنا بر این هم در سطح ملی و هم در سطح استانی باید برای تامین اعتبارات بخش آبخیزداری خصوصاً اعتبارات لازم برای اجرای پروژه های پایش حوزه آبخیز معرف و زوجی بجنگیم.
لزوم افزایش تعداد ایستگاه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی در کشور
نوبخت همین طور بر لزوم افزایش تعداد ایستگاه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی در سطح کشور اصرار کرد و اظهار داشت: از ۱۳ اقلیم موجود در جهان، ۱۱ اقلیم آن در ایران وجود دارد و برای اینکه بتوانیم الگوبرداری صحیحی از اجرای پروژه های معرف و زوجی در سطح کشور داشته باشیم باید در هرکدام از ۱۱ اقلیم موجود در کشور عرصه خاصی را مشخص نماییم و پروژه پایش حوزه آبخیز معرف و زوجی را در آن به اجرا درآوریم سپس داده های مربوط به پایش عرصه های نمونه را به مرور استخراج و از آنها برای اجرای پروژه های آبخیزداری در دیگر نقاط کشور که شرایط اقلیمی مشابهی دارند، استفاده نمائیم.
رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اشاره کرد: نباید با داده های استخراج شده از ایستگاه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی بصورت تزئینی برخورد نماییم بلکه تمام کارشناسان و مدیران سازمان منابع طبیعی در تمام استانها، باید از این داده ها به عنوان اطلاعات مبنایی برای اجرای پروژه های آبخیزداری در نقاط مختلف کشورمان بهره مند شوند برای اینکه استفاده از این داده ها می تواند به افزایش اثربخشی اجرای پروژه های آبخیزداری در سطح کشور کمک نماید.
وی اشاره کرد: ما باید در اعتبارات استانی تعیین شده برای ۱۲ ایستگاه موجود پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی بازبینی نماییم و از شرکتها و صنایع بزرگ نیز در قالب بودجه مسئولیت های اجتماعی شان در اجرای برنامه های تعریف شده در بخش آبخیزداری همچون اجرای پروژه های پایش حوزه های معرف و زوجی در ۲۱ استانی که هنوز این پروژه ها در آنها اجرا نشده است، کمک بگیریم برای اینکه هرچقدر پروژه های آبخیزداری باکیفیت بالاتری در کشورمان اجرائی شود، امنیت زیستی کشورمان بیشتر تضمین خواهد شد.
پیش بینی اعتبارات نگهداری از تجهیزات ایستگاه ها در بودجه امسال
حسن وحید – معاون آبخیزداری، امور مراتع و بیابان سازمان منابع طبیعی – نیز در این نشست با یادآوری این نکته که سازمان برنامه و بودجه در گذشته همکاری لازم را برای تامین اعتبارات اجرای پروژه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی در سطح کشور نداشت، اظهارکرد: با پیگیری های زیادی که در سال ۱۴۰۲ انجام شد، قرار شد که در امسال، اعتبارات مورد نیاز برای اجرای این پروژه ها، بصورت استانی و در قالب دستورالعمل ابلاغی قانون بودجه امسال و موافقتنامه های مربوطه تامین گردد که البته این اعتبارات، فقط مربوط به نگهداری از تجهیزات ایستگاه ها است و هنوز برای خرید تجهیزات یا نرم افزارهای جدید بودجه ای پیش بینی نشده است.
معاون سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با اشاره به اینکه تامین اعتبارات سالیانه نگهداری از تجهیزات ایستگاه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی در سال ۱۴۰۳ یک گام رو به جلو شمرده می شود، چون قبلا در موافقتنامه های ملی این اعتبارات پیش بینی نمی شد، اظهارکرد: هم اکنون اقدامات مربوط به تامین اعتبارات برای تکمیل و تجهیز ایستگاه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی را در سطح ملی پیگیری می نماییم چون بطور معمول استانها توان خرید تجهیزات و نرم افزارهای لازم دراین زمینه را ندارند و امیدواریم با همکاری سازمان برنامه و بودجه و تامین و اختصاص اعتبارات لازم مشکلات مربوط به این بخش هرچه سریعتر برطرف شود.
وی همین طور تصریح کرد: ارزیابی نتایج حاصل از پروژه های آبخیزداری اجراشده در سطح کشور نشان میدهد که اجرای این پروژه ها هم می تواند به کاهش دبی اوج رواناب ها و سیلاب ها کمک نماید و هم در کاهش فرسایش ویژه خاک تاثیر بگذارد. این مساله نشان میدهد که عملیات آبخیزداری هم در کاهش خسارات سیل و هم در کاهش فرسایش خاک موثر است اما به شرط آن که سایر دستگاهها در مدیریت پایدار از منابع آب و خاک کشور با سازمان منابع طبیعی همکاری کنند و به بهره برداری غیراصولی و بی رویه از این منابع دست نزنند. اگر نگاه مدیریت جامع حوزه آبخیز در هر منطقه ای وجود نداشته باشد، طبیعتا میزان اثربخشی اجرای پروژه های آبخیزداری کاهش پیدا می کند.
امکان صرفه جویی در اجرای پروژه های پایش با بهره مندس از همکاری سایر دستگاه ها
نقی شعبانیان – معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی – نیز با اعلان اینکه الگوبرداری از مطالعات جهانی برای اجرای پروژه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی در سطح کشور اقدامی باارزش بوده که در سه دهه گذشته انجام شده است، اظهارکرد: طبیعتا اجرای چنین پروژه ای تنها برای ۱۲ حوزه آبخیز با مساحت حداکثر ۵۰۵ هزار هکتار در سطح کشور کافی نیست البته می توان درک کرد که محدودیت هایی در حوزه تامین منابع مالی اجرای پروژه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی وجود دارد ولی اگر از همکاری سایر دستگاهها دراین زمینه بهره مند شویم، می توانیم در هزینه کرد منابع مالی برای اجرای این پروژه ها صرفه جویی نماییم.
معاون سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با تأکید بر اینکه داده های استخراج شده از ایستگاه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی توسط دفتر مهندسی و مطالعات سازمان، جمع آوری و ساماندهی گردد، اشاره کرد: سازمان منابع طبیعی در تمام ۱۲ ایستگاه پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی، ایستگاه هواشناسی دایر کرده است، حال آن که اگر با سازمان هواشناسی همکاری می کردیم، خود این سازمان، ایستگاه هواشناسی مربوطه را در کنار ایستگاه های ما دایر می کرد همین طور باید توجه داشته باشیم که برای بهبود وضعیت اجرای پروژه های آبخیزداری در کشورمان نیاز به همکاری گسترده تر با جوامع جهانی به خصوص در حوزه بهره گیری از علوم و فناوری های روز دراین زمینه داریم.
گفتنی است، در این نشست، عباسعلی نوبخت، معاون وزیر جهاد کشاورزی و رییس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور دستورات لازم را برای رایزنی با سازمان برنامه و بودجه بمنظور تامین اعتبارات مورد نیاز برای خرید و نگهداری از تجهیزات و نرم افزارهای ایستگاه های ایستگاه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی در سطح کشور صادر کرد و به معاون آبخیزداری سازمان فرمان داد که جلسات مشابهی جهت بررسی وضعیت این ایستگاه ها و داده های حاصل از آن بصورت داده ای در ستاد سازمان اجرا شود.
به گزارش مرکز اطلاع رسانی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، محمد شرافتی – معاون دفتر حفاظت خاک و آبخیزداری – به ارائه گزارشی درباره ی دستاوردهای پروژه های پایش حوزه های آبخیز معرف و زوجی که در ۳۰ سال قبل در ۱۲ ایستگاه در سطح کشور اجرا شده است، پرداخت و نکاتی را درباره ی داده های استخراج شده از پایش های دوره ای این ایستگاه ها همین طور مشکلات موجود و درباره ی آخرین دستاوردهای علمی مطالعات ملی و بین المللی مربوط به اجرای پروژه های آبخیزداری در ایران و جهان و اقدامات انجام شده در حوزه پایش های حوزه های آبخیز معرف و زوجی پرداخت.
منبع: ربات کشاورز