به گزارش ربات کشاورز، روز جهانی پرندگان مهاجر یک کمپین برای بالا بردن آگاهی و تاکید جهت محافظت از پرندگان مهاجر و زیستگاه آنهاست. ایران در غرب آسیا مهم ترین کشور از نظر زیستگاه زمستانی پرندگان مهاجر است و سالانه به صورت متوسط ۱.۸ تا ۲ میلیون قطعه پرنده وارد کشور می شود.
به گزارش ربات کشاورز به نقل از ایسنا، با وزش اولین بادهای پاییزی در مناطق شمالی روسیه و سیبری، مهاجرت پرندگان آغاز می شود. باوجود شرایط اقلیمی نسبتا خشک ایران، حدود پنج درصد کل جمعیت پرندگان مهاجر دنیا در کشور ایران زمستان گذرانی می کنند. ایران مهم ترین کشور از نظر زیستگاه زمستانی پرندگان مهاجر با حدود ۱۶ درصد کل پرندگان مهاجر در راه پروازی «سیبری تا نیل» است و سالانه به صورت متوسط حدود ۱.۸ تا ۲ میلیون قطعه پرنده وارد کشور می شوند و در زیستگاه های غالبا آبی ایران زمستان گذرانی می کنند.
بیشتر بخوانید:
ورود سالانه حدود ۲ میلیون پرنده مهاجر به ایران
۳۵ گونه پرنده مهاجر در ایران در لیست گونه های در معرض تهدید قرار دارد
بخش عمده تنوع پرندگان مهاجر به ایران به گونه های آبزی و کنارآبزی اختصاص دارد. این پرندگان از خانواده غواص ها، کشیم ها، کبوترهای دریایی، پلیکان ها، باکلان ها، حواصیل ها و اگرت ها، لک لک ها، اکراس ها، فلامینگوها، درناها، چنگر و طاووسک و یلوه ها، مرغابی ها شامل قوها، غازها، اردک ها، و گونه های کنارآبزی همچون سلیم ها، آبچلیک ها، گیالنشاه ها، کاکایی ها و پرستوهای دریایی هستند.
بخش قابل توجهی از پرندگان مهاجر در حاشیه ساحل دریای خزر و تالاب های مجاور خزر و بخشی در آب بندان ها و تالاب های داخلی و برخی در ساحل خلیج فارس مستقر می شوند و از میان حدود ۵۶۰ گونه پرنده لیست شده در فون جانوری ایران، ۶۲ گونه در فهرست گونه های درمعرض تهدید قرار می گیرند که از میان این تعداد ۳۵ گونه آبزی و کنارآبزی شمرده می شوند.
باتوجه به اهمیت پرندگان مهاجر هر ساله دومین شنبه از ماه های می (اردیهشت) و اکتبر (مهر)، بعنوان روز جهانی پرندگان مهاجر گرامی داشته می شود. روز جهانی پرندگان مهاجر یک کمپین برای بالا بردن آگاهی و تاکید جهت محافظت از پرندگان مهاجر و زیستگاه آنها است.
زهرا الهی راد – سرپرست گروه پرندگان دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست – در رابطه با تهدیدات گونه های پرندگان مهاجر به ایسنا می گوید: مهم ترین تهدید پرندگان مهاجر مثل بسیار از گونه های جانوری، «تغییر اقلیم» است. تغییر اقلیم به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر پرندگان مهاجر اثر می گذارد. عواقب تغییر اقلیم گاهی منجر به از دست رفتن برخی پهنه های تالابی می شود علاوه بر آن بر میانگین بارش، وضعیت پوشش گیاهی و اجزای زنجیره غذایی پرندگان موثر است.
او با اشاره به اینکه تغییراتی که در جمعیت حشرات در نتیجه تغییرات اقلیمی رخ می دهد، روی جمعیت پرندگان مهاجر بسیار اثرگذار است، اظهار می کند: حشرات یکی از مهم ترین منابع تغذیه پرندگان مهاجر هستند. جنگل تراشی و جنگل زدایی امنیت پرندگان را می کاهد. آلودگی های پلاستیکی در محیط های آبی و سواحل از دیگرعوامل تهدید پرندگان مهاجر است. از دست رفتن زیستگاه ها در نتیجه توسعه و فعالیتهای انسانی یکی دیگر از این عوامل است چون فعالیتهای انسانی بشکلی رخ می دهد که امنیت پرندگان را تحت تأثیر قرار می دهد ازاین رو پرندگان محل های سکونت خویش را با این اقدامات از دست می دهند.
سرپرست گروه پرندگان دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش اضافه می کند: برخی از اقدامات جدید در جهت توسعه انسانی هم تهدیدکننده است. بعنوان نمونه مزرعه هایی که با توربین های بادی به وجود آمده اند. توربین های بادی برای تولید برق ساخته می شوند اما می تواند خطراتی برای پرندگان مهاجر به همراه داشته باشد ازاین رو جانمایی مزرعه های تولید برق خیلی مهم است تا برای پرندگان اتفاقی رخ ندهد. برخورد پرندگان با خطوط انتقال برق و برق گرفتگی از پدیده های جدید و شایع است و در بین گونه های بزرگ جثه تر چنین اتفاقی بیشتر رخ می دهد.
او در رابطه با مقابله با تهدیدات پرندگان مهاجر می گوید: برای کاهش تهدیدات پرندگان مهاجر یکی از نخستین و مهم ترین نکات توجه مسؤلان توسعه کشور در استقرار صنایع و واحدهای خدماتی به سفارش ها و ملاحظات زیست محیطی است. خیلی مهم می باشد که صنایع در جای درست مستقر شوند و ملاحظات زیست محیطی به منظور صدمه کمتر به پهنه های طبیعی جدی گرفته شود.
به گفته الهی راد، تا حد امکان باید تلاش نماییم پهنه های آبی را از بین نبریم و آلودگی های کمتری را وارد محیط نماییم. چشم اندازهای مناطق طبیعی را کمتر تغییر دهیم و به سمت توسعه پایدار پیش برویم. ضمن اینکه توسعه اهداف ما را برای رفاه، آسایش و پیشرفت اقتصادی تأمین می کند، باید دست اندازی کمتر به محیط های طبیعی داشته باشیم و امکان زندگی راحت تری را برای گونه های جانوری فراهم نماییم.
او تاکید می کند: مقابله با آثار سوء تغییر اقلیم هم یکی از مسائل مهم برای محافظت از پرندگان مهاجر است. در مقابله با آثار سوء تغییر اقلیم دو رویکرد اساسی وجود دارد؛ اول اینکه روش هایی را پیش بگیریم که آثار سرعت تغییر اقلیم را بکاهد. دوم اقداماتی است که بعد از وقوع تغییر اقلیم باید انجام دهیم و روش هایی برای کاهش آثار سوء این پدیده بر محیط زیست اتخاذ نماییم. پایبند بودن به این دو رویکرد می تواند آثار مثبتی بر حیات پرندگان مهاجر داشته باشد. این اقدامات در دراز مدت نتیجه خواهد داد و تغییرات جمعیتی و حضور پرندگان مهاجر در زیستگاه ها را خواهیم دید.
سرپرست گروه پرندگان دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش در قسمت دیگری از صحبت های خود در رابطه با ورود پرندگان مهاجر به اکوسیستم های شهری مانند دریاچه های مصنوعی می گوید: پرندگان به دنبال امنیت، پناه و غذا هستند. اگر این فاکتورها در جایی از محیط شهری هم تامین گردد، منعی برای پرندگان وجود ندارد. بعنوان مثال در پارک چیتگر تهران یا پارک های دیگر که حوض یا پهنه آبی دارند، علیرغم این که در هیاهوی شهر هستند، می توانند عامل های مورد نیاز پرندگان را تأمین کنند و این کار با استقبال پرندگان مواجه می شود. مردم در خیلی از شهرها این نوع پرندگان را دیده اند.
او در مورد تهدیدات اکوسیستم های شهری برای پرندگان مهاجر اظهار می کند: برخی از آلودگی های نزدیک محل سکونت مردم می تواند پرندگان را به خطر بیندازد. آلودگی های پلاستیکی فضای شهری هم گاهی می تواند پرندگان کنجکاو به دنبال غذا را درگیر یک مشکل جدی کند و حتی سبب تلف شدن آنها شود.
الهی را در انتها پیشنهاد می دهد: به پرندگان مهاجر نباید غذا دهیم و محیط های مورد استقبال پرندگان را آلوده نکنیم. آلودگی های پلاستیکی را کم نماییم و زباله ها را رها نکنیم. خیلی خوب است اگر بتوانیم سازه هایی را در پارک ها و برخی از فضاهای امکانپذیر نصب نماییم تا تأمین کننده امنیت پرندگان باشد.
به گزارش ربات کشاورز به نقل از ایسنا، مرتفع ساختن تهدیدهایی که پرندگان با آن مواجه اند و درک اهمیت بوم شناختی آنها احتیاج به یک همکاری بین المللی دارد. همینطور در داخل کشور هم با انجام اقدامات لازم میتوان با تهدیدات پرندگان مهاجر مقابله نمود.
منبع: agrobot.ir