به گزارش ربات کشاورز، محققان دانشگاه تهران تراشه ای برای جداسازی اسپرم ساختند که در مقایسه با روش های پیشین عملکرد بهتری دارد و می تواند به درمان ناباروری کمک نماید.
به گزارش ربات کشاورز به نقل از دانشگاه تهران، محققان دانشگاه تهران موفق به ساخت یک تراشه برای جداسازی اسپرم شدند که در مقایسه با روش های پیشین عملکرد بهتری دارد و می تواند افق های جدیدی در درمان ناباروری مردان بگشاید.
طراحی و ساخت این ریزتراشه، حاصل پژوهش محمدمهدی تکیه، دانش آموخته رشته مهندسی مکانیک دانشگاه تهران است که به سرپرستی دکتر مهدی مقیمی زند، عضو هیات علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه تهران و با همکاری دکتر منصوره موحدین از دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تربیت مدرس در لابراتوار ادوات پزشکی کوچک (UT BIOMEMS) دانشکده مکانیک دانشگاه تهران انجام شده است.
دکتر مقیمی زند، درباره ی اهمیت این پژوهش اظهار داشت: «جداسازی اسپرم نقش برجسته ی در فناوری کمک باروری (Assisted Reproductive Technology) دارد، خصوصاً در مواردی که شاخصهای ناباروری مردانه، مانند غلظت کم، تحرک ضعیف یا ناهنجاری های ظاهری اسپرم، شانس باروری را کم می کنند. هدف اصلی انتخاب اسپرم در فناوری کمک باروری، جداسازی سلول های اسپرم باکیفیت بالا و دارای تحرک و شکل مناسب، با هدف افزایش احتمال موفقیت باروری است.»
عضو هیات علمی دانشکده مهندسی مکانیک دانشکدگان فنی دانشگاه تهران در ادامه توضیح داد: «در این پژوهش، تراشه جدیدی برای جداسازی و انتخاب اسپرم ها معرفی شده که محدودیت های روش های مرسوم را ندارد. این تراشه ساختاری ساده دارد و به شکلی طراحی شده است که استفاده از آن در کلینیک های ناباروری به آسانی ممکن باشد. این دستگاه شامل چهار محفظه است که توسط شبکه ای از میکروکانال ها به یکدیگر متصل شده و به شکلی بهینه سازی شده اند که نرخ برشی کمی داشته باشند؛ این خاصیت برای کاهش لطمه به اسپرم و پشتیبانی از انتخاب اسپرم های متحرک باکیفیت بالا لازم است.»
مقیمی زند اضافه کرد: «سازوکار اصلی این دستگاه بر پایه پدیده رئوتاکسیس (Rheotaxis) است، که در آن اسپرم های متحرک توانایی حرکت در راستای مخالف جریان سیال را نشان می دهند. رئوتاکسیس به عنوان یک رفتار طبیعی در اسپرم شناخته شده که نشان دهنده تحرک و زنده مانی بالای آن هاست. با بهره بردن از این رفتار، دستگاه به اسپرم های سالم و متحرک اجازه می دهد به محفظه های تعیین شده مهاجرت کنند و بدون نیاز به مراحل آماده سازی اضافی، در آنجا متمرکز شوند. در این تکنیک نوین، بر خلاف روش های رایج، نیاز به شستشو یا پردازش اولیه نیست.»
وی در توضیح سایر خاصیت های این ریزتراشه اظهار داشت: «علاوه بر این، در این دستگاه از دیگر خاصیت ذاتی اسپرم ها، یعنی تمایل به شنا کردن در نزدیکی مرزها، استفاده شده تا نرخ جداسازی اسپرم های باکیفیت بهتر افزایش یابد. با ساختار موازی کانال ها، این دستگاه قادر به دستیابی به نرخ بالای جداسازی و تمرکز تعداد بیشتری اسپرم متحرک در مدت زمان کوتاه تری نسبت به طراحی های پیشین است.»
سرپرست این تیم پژوهشی با اعلان اینکه این ریزتراشه آزمایش های بالینی را با موفقیت و کارآیی بالا پشت سر گذاشته است، گفت: «نتایج حاکی از آنست که این دستگاه می تواند جداسازی اسپرم های متحرک را تا ۱۰۰ درصد و در کمتر از پنج دقیقه انجام دهد. همچنین، اسپرم های انتخاب شده بهبود شایان توجهی در شکل و ظاهر داشته اند که برای موفقیت باروری مهم است. بنابراین، عملکرد این دستگاه بر روش های سنتی جداسازی اسپرم برتری داشته و با توسعه بیشتر، می تواند به عنوان جایگزینی کارآمد برای روش های مرسوم مورد استفاده قرار گیرد.»