به گزارش ربات کشاورز نجفقلی حبیبی اظهار داشت: در این قضیه که انسان معاصر با نهج البلاغه تعارضی ندارد شکی نیست، چون انسان خصوصیاتی دارد و زندگی مادی و تمدنش تحولاتی پیدا کرده است و آنچه امروز رخ داده نیز این طور است که امکانات زندگی توسعه یافته، یعنی راه های ارتباطی نزدیک تر شده و امکانات فراوانی برای رفاه بشر به وجود آمده است، بر همین مبنا تحولاتی که رخ داده ابزارهای زندگی است، اما انسانیت انسان تغییری نکرده است و آنچه مربوط به انسان است، از قبیل اینکه نیازمند به غذا، ازدواج، آرامش و… است همچنان سر جای خود وجود دارد.
به گزارش ربات کشاورز به نقل از ایسنا، نشست «نهج البلاغه و امروز ما»، امروز، ۲۰ آبان ماه، با حضور تعدادی از اندیشمندان و علاقه مندان در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی انجام شد.
عضو هیئت امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران در این مراسم با اشاره به اینکه با وجود همه پیشرفت های تکنولوژیک میان دین و انسان معاصر تعارضی وجود ندارد، اظهار نمود: این تحولات، تحول در عرصه ابزار زندگی است که رفاه بیشتر را برای انسان به وجود آورده است، اما انسان از آن جهت که انسان است همواره نیازمند تقوا و عدالت و چنین آموزه های دینی است.
نجفقلی حبیبی اضافه کرد: در این قضیه که انسان معاصر با نهج البلاغه تعارضی ندارد شکی نیست، چون انسان خصوصیاتی دارد و زندگی مادی و تمدنش تحولاتی پیدا کرده است و آنچه امروز رخ داده نیز این طور است که امکانات زندگی توسعه یافته، یعنی راه های ارتباطی نزدیک تر شده و امکانات فراوانی برای رفاه بشر به وجود آمده است، بر همین مبنا تحولاتی که رخ داده ابزارهای زندگی است، اما انسانیت انسان تغییری نکرده است و آنچه مربوط به انسان است، از قبیل اینکه نیازمند به غذا، ازدواج، آرامش و… است همچنان سر جای خود وجود دارد.
وی افزود: انسان از این جهت که انسان است، عدالت، تقوا و آرامش را دوست دارد و این ها جنبه های انسانی قضیه محسوب می شوند، ولی آنچه که دنیای امروز به ما داده عبارت از ابزارهایی است که بتوانیم با آنها زندگی بهتری داشته باشیم. بدین سبب تعارضی میان قرآن و نهج البلاغه و انسان معاصر وجود ندارد. دین هیچ گاه نمی گوید که انسان از هواپیما استفاده نکند و این هواپیما نیز ابزار راحتی بشر است.
حبیبی خاطرنشان کرد: بدین سبب تعارضی بین مباحث دین که مربوط به روح و فهم انسان است با انسان معاصر نیست و نهج البلاغه به منظور زندگی انسان برنامه های زیادی را ارائه می کند. خصوصاً برای تحقق معنویتی که انسان به آن نیازمند است روش های مطرح می کند و برای نمونه به ما می گوید که حکومت باید به چه روشی باشد تا زندگی راحت تری داشته باشیم.
وی در ادامه اضافه کرد: البته که شاید یک عده مبالغه می کنند که دین و مفاهیم دینی با موضوعات امروز زندگی بشر منافات دارد اما این طور نیست. دین همواره نسبت به عدالت تاکید دارد اما آیا بشر امروز با همه این تحولات صنعتی و دانشی احساس می کند که عدالت مفید نیست؟ خیر. جنگ هایی که به وجود آمده نیز حاکی از این است که به یک عده ظلم شده و مظلومان خواسته اند که عدالت محقق شود.
عضو هیئت امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران درانتها خاطرنشان کرد: همچون موارد دیگری که می توان از سیره امام(ع) برای زمان حاضر درس گرفت عهدنامه مالک است که ایشان به مالک می گوید که مردم دو گونه هستند، یا در آفرینش با تو شریک هستند و یا اینکه برادر دینی تو محسوب می شوند؛ بدین سبب وظیفه تو این است که با آنها درست رفتار کنی و ممکنست که مردم اشتباه کنند، اما تو به آنها گذشت داشته باش. همانطور که دوست داری خدا تو را ببخشد تو نیز مردم را ببخش. همین طور حاکم باید همنشین با دانشمندان باشد تا امر کشور سامان پیدا کند. بدین سبب هیچ یک از این مفاهیم که امام علی(ع) مطرح کرده کهنه نشده و اینها هیچ گاه تاریخ بردار نیست.
با پیشرفت علم، جاذبه دین بیشتر می شود
ایرج فیضی، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی نیز در این مراسم اظهار داشت: ماموریت جهاد دانشگاه انجام پژوهش های کاربردی است، اما وقتی که بحث کاربرد پیش می آید، گویی که مخاطب اصلی دولت و دستگاه های اجرایی می باشد، اما بحث هایی که در حوزه مسائل دینی وجود دارد، از یک زاویه ای مطرح شده که اگر با همان معیار کاربردی نگاه نماییم خیلی اثرگذارتر از تحقیقات دیگر است.
وی افزود: در حوزه جامعه شناسی دو دیدگاه بین جامعه شناسان کلاسیک حوزه دین وجود داشته است؛ عده ای می گویند همزمان با پیشرفت مدرنیته، نقش دین کمرنگ می شود، چون دین مبتنی بر مسائل خرافی و غیرعقلانی است و زمانی که علم پیشرفت می کند، دین کمرنگ تر می شود. دیدگاه مقابلی هم در این جا بوده که مخالف این دیدگاه است، اما چیزی که رخ داده این است که دین پایدار مانده، چون کارکردهای متمایزی داشته و دارد. اعتقاد داریم که دین اسلام بعنوان یک دین عقلانی پایدار می باشد و با پیشرفت علم، جاذبه آن بیشتر می شود.
رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی در ادامه بیان کرد: ما پژوهشی در مورد آرزوهای جوانان انجام دادیم و نشان داد که آرزوهای جوانان و جامعه ما نیز مسائل مالی است و روند این آرزوها طی سال های اخیر رو به رشد بوده است. این پژوهش نشان داد، آنجا که آرزوها به سمت مادیات تمایل دارد در حقیقت با مسائلی مانند محرومیت، نارضایتی و ناامیدی همراه بوده است و این افراد گرفتار چنین مسائلی بوده اند.
وی خاطرنشان کرد: بنده دیدم که این وضعیت دقیقا مرتبط می باشد با گفتار امام علی(ع) که در مورد حیات طیبه تعریفی را ارائه کردند و این حیات را به قناعت تعریف کردند و هیچ کسی جز ایشان نیز نمی توانست که چنین تعریفی از حیات طیبه ارائه نماید. در جامعه امروز نیز شاهد اختلاس ها و… هستیم که درمانش در دین و این سخنان امام(ع) است.
فیضی در ادامه بیان کرد: شاید اگر ما در این زمینه مردم را مورد خطاب قرار دهیم نتایج خوبی به دست آوریم. در تمام تحقیقاتی که صورت گرفته نتیجه این شده که دین بعنوان یکی از عوامل بازدارنده در جلوگیری از لطمه های اجتماعی محسوب شده است که این مسئله ارزش کار پژوهشگران این حوزه را بیشتر نشان داده است. اما اینکه چطور باید نسل جوان را جذب کرد تا از این ظرفیت دین استفاده کنند بحثی است که جای کار دارد.
دین با انسان معاصر در تعارض نیست
عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تهران نیز در این مراسم به مرور اخلاق حکمرانی در نهج البلاغه پرداخت و اظهار داشت: نمی توانیم بدون داشتن حاکمان صالح، جامعه مطلوبی داشته باشیم؛ یعنی صلاح مردم به دنبال صلاح والیان است. امام(ع) فرمود که محال است مردم رنگ صلاح را ببینند، مگر اینکه اول والیان صالح باشند. والی صالح می تواند صلاح را در مجموعه ای که در اختیار دارد، رواج دهد.
منصور پهلوان با اشاره به مفهوم قناعت، بیان کرد: قناعت به معنای کم خرج کردن نیست و در مقابل طمع ورزی در همه ابعاد انسانی است و وقتی که می گویند «عزّ من قنع و ذلّ من طمع» نشان دهنده این مطلب است که قناعت مقابل طمع ورزی است و انسان طماع رنگ و روی سلامت را نمی بیند و باید در جایی متوقف شود. بدین سبب قناعت فقط خورد و خوراک نیست و مفهوم عامی است که در مورد کلمه حیات طیبه در نهج البلاغه آمده است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: اینکه دین با انسان معاصر در تعارض نیست درست است، اما باید در این زمینه بیشتر صحبت کرد. نهج البلاغه نه تنها در تعارض با انسان معاصر و پیشرفت هایی که به وجود آمده نیست، بلکه راهگشاست.
پهلوان با اشاره به دموکراسی و آزادی، بیان کرد: آنچه که باید در این زمینه تبیین کرد، اخلاق حکمرانی از دیدگاه نهج البلاغه است. البته که این مطالب در مورد جامعه خود ماست. جامعه خود و مشکلاتش را می بینیم و به آن توجه می نماییم و می خواهیم رهنمود بگیریم، اما راه اصلاح را از نهج البلاغه پیجویی می نماییم.
منبع: ربات کشاورز