استفاده از سلول های بنیادی برای درمان مبتلایان به کووید-۱۹

به گزارش ربات کشاورز مدیر کل دفتر تخصصی علوم پزشکی معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی تولید کیت تشخیص، لباس ایزوله بیمارستانی، راه اندازی آزمایشگاه مرجع و تولید مواد ضد عفونی کننده را از اقدامات جهاد دانشگاهی در حوزه مقابع با کروناویروس نام برد و اظهار داشت: علاوه بر آن پژوهشگاه رویان با همکاری دو بیمارستان طرحی جهت استفاده از فناوری سلول های بنیادی مزانشیمی به منظور درمان مبتلایان به ویروس کووید-۱۹ تدوین کرده اند که در صورت تایید نتایج اولیه، این روش درمانی برای بخش بیشتری از بیماران به مرحله اجرا در خواهد آمد.
دکتر غلامرضا اسماعیلی جاوید در گفتگو با ایسنا در مورد اقدامات جهاد دانشگاهی بعد از شیوع کرونا در کشور، اضافه کرد: بعد از آنکه در اوایل اسفند سال قبل مبحث ورود ویروس کورونای جدید به داخل کشور تایید شد جهاد دانشگاهی با عنایت به مسئوولیت های اجتماعی خود در دو حوزه در رابطه با امور جاری این نهاد و نیازهای فوری کشور، فعالیت خویش را شروع کرد.
وی با اشاره به جزئیات این دو اقدام، اظهار نمود: در بخش اول با تشکیل ستاد داخلی متشکل از حوزه پشتیبانی و فنی و با عنایت به نوع بیماری و خصوصیات همه گیر شناسی آن، دستورالعمل های لازم برای پیشگیری و شکستن زنجیره های انتقال بیماری نوظهور در مجموعه های جهاد دانشگاهی همچون مراکز درمانی این نهاد تدوین شد.
به گفته وی نخستین دستورالعمل های این ستاد از جانب معاونت پشتیبانی جهاد دانشگاهی از روز ۳ اسفندماه به کلیه واحدهای تابع جهاد ارسال و متعاقباً دستورالعمل های تکمیلی آن ارسال شد.
جاوید افزود: در بخش دوم، با عنایت به نیاز کشور در ایام اول شیوع این ویروس، کارگروه پژوهش و فناوری کروناویروس در معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی تشکیل و با عنایت به ظرفیت ها و پتانسیل های جهاد دانشگاهی در حوزه های پزشکی و فنی و مهندسی چندین مبحث در دستور کار قرار گرفت. نخستین مبحث با عنایت به توانمندی جهاد دانشگاهی در حوزه علوم ژنتیک و پزشکی مولکولی، دو گروه از پژوهشکده سرطان معتمد و مرکز ملی ذخایر کشور مامور ساخت کیت تشخیصی کروناویروس جدید شدند.
مدیر کل دفتر تخصصی علوم پزشکی معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی تصریح کرد: با تلاش شبانه روزی پژوهشگران و اعضای هیات علمی جهاد دانشگاهی، تاییدیه کیت تشخیص کرونا ویروس جهاددانشگاهی از انستیتو پاستور دریافت شد.
تولید لباس های ایزوله بیمارستانی برای مقابله با ویروس
وی، از تولید لباس ایزوله بیمارستانی اطلاع داد و خاطرنشان کرد: دومین مبحث با توجه ظرفیت های نساجی واحد جهاد دانشگاهی امیرکبیر، تولید البسه ایزوله مورد نیاز کادر پزشکی در دستور کار این واحد قرار گرفت که با موفقیت این البسه تولید شد.
جاوید با اشاره به اینکه این البسه تولید و در اختیار مراکز درمانی قرار می گیرد، یاداور شد: کادر درمان همچون پرستاران و پزشکان به صورت مرتب در تماس با بیماران مبتلا به Covid-۱۹ به خصوص از نوع شدید بوده و استفاده از ماسک ها معمولی و “گان “های ساده نمی تواند آنها را از آلوده شدن به ویروس کرونا محافظت کند. ولی این البسه تولید شده با عنایت به ساختار و پوشش دهی غیرقابل نفوذ و عایق بندی محل های دوخت، این اجازه را به کادر درمان می دهد که با خیال راحت و بدون ترس از آلوده شدن فعالیت درمانی خویش را انجام دهند.
به گفته وی هم اکنون ظرفیت تولید البسه ایزوله ۴۰۰ عدد در روز است و تلاش خواهد شد این ظرفیت تا حد امکان افزایش یابد.
وی تولید مواد ضدعفونی کننده را از دیگر دستاوردهای این نهاد در زمان شیوع کرونا ذکر کرد و خاطرنشان کرد: دو پژوهشکده “صنایع شیمیایی” و “گیاهان دارویی” جهاد دانشگاهی مبادرت به راه اندازی خط تولید محدودی برای تولید مواد ضدعفونی کردند.
به گفته این محقق، ایجاد این دو مرکز تا حدودی نیازهای داخلی جهاد دانشگاهی همچون مراکز درمانی را تأمین کردند.
مدیر کل دفتر تخصصی علوم پزشکی معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی با اشاره به فعالیتهای این نهاد در حوزه فنی و مهندسی، تصریح کرد: تولید گیت های ایمنی مجهز به تب سنج های مادون قرمز همچون فعالیتهای جهاد دانشگاهی خواجه نصیر به حساب می آید.
راه اندازی آزمایشگاه های مرجع تشخیص کروناویروس
جاوید با اشاره به چالش های کشور در زمینه ظرفیت های آزمایشگاهی در زمان اپیدمی کرونا ویروس، توضیح داد: یکی از مشکلاتی که همه گیری بیماری Covid-۱۹ در کشور بوجود آورده اشغال تمامی ظرفیت های تشخیصی مراکز درمانی همچون مراکز درمانی دولتی و دانشگاهی است؛ چونکه در شروع همه گیری، آزمایشگاه جامع سلامت وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی با تشکیل شبکه ای از آزمایشگاه هایی که امکانات و تجهیزات لازم برای تشخیص مولکولی ویروس را داشتند تلاش کرد به صورت سازماندهی شده به این نیاز کشور پاسخ دهد.
وی افزود: با عنایت به افزایش همه گیری و تعداد مبتلایان، جهاد دانشگاهی در جهت همان مسئوولیت اجتماعی خود و با عنایت به ظرفیت های آزمایشگاهی و پزشکی مولکولی، آمادگی خویش را برای همکاری با این شبکه اعلام نمود که از جانب مسئولین وزارت بهداشت استقبال شد.
جاوید تصریح کرد: در مکاتبات انجام شده، پژوهشگاه‎های “رویان” و “ابن سینا”، “پژوهشکده سرطان معتمد”، “سازمان خراسان رضوی”، قم، آذربایجان شرقی و بوشهر برای این منظور کاندید شدند.
وی با اشاره به اینکه پژوهشگاه رویان با ظرفیت انجام ۳۰۰ تست در روز نخستین آزمایشگاه خویش را تجهیز و بعد از ارزیابی وزارت بهداشت تاییدیه لازم را دریافت کرد، اظهار داشت: این آزمایشگاه هم اکنون مشغول به انجام خدمت رسانی است.
به گفته این مقام مسوول پژوهشگاه ابن سینا هم بعنوان دومین آزمایشگاه تابحال مجوز انجام تشخیص مولکولی کروناویروس را دریافت کرده است و سایر مراکز هم در حال انجام فرآیندهای دریافت تایید از جانب دانشگاه های علوم پزشکی استان مربوط هستند.
جاوید با پاسخ به این سؤال که در این آزمایشگاه از چه کیت هایی برای تشخیص بیماری کرونا ویروس جدید استفاده می شود، اظهار داشت: بر مبنای دستورالعمل های اولیه که توسط وزارت بهداشت عرضه شده است مرجع توزیع کیت در کشور انستیتو پاستور عنوان شده است و با عنایت به این که تمامی کیت های تشخیصی تابحال وارداتی بودند، توسط انستیتو پاستور این کیت در اختیار آزمایشگاه رویان قرار گرفت.
وی افزود: به علت افزایش حجم مورد نیاز و تایید کیت تشخیصی COVIMED که ماحصل دانش فنی پژوهشگران جهاد دانشگاهی است بعد از دریافت مجوزهای تکمیلی، این کیت در اختیار آزمایشگاه های جهاد دانشگاهی قرار خواهد گرفت.
مدیرکل دفتر تخصصی علوم پزشکی جهاد دانشگاهی با اشاره به خصوصیت های کیت تشخیصی کرونا ویروس، اظهار داشت: به لحاظ تخصصی کیت طراحی شده با دانش فنی ایرانی در پژوهشکده سرطان معتمد جهاد دانشگاهی مشابه کیت سازمان بهداشت جهانی است با این تفاوت که در طراحی این محصول از اطلاعات ساختار ژنتیکی ویروس در بیماران ایرانی استفاده شده است. این کیت که با نام تجاری COVIMED عرضه شده است و بعد از تایید توسط انستیتو پاستور و اداره کل تجهیزات پزشکی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به منظور توسعه و تجاری سازی، کنسرسیوم بین پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی و گروه سرمایه گذاری بهمن ستاد اجرایی فرمان امام (ره) تشکیل شد تا فرآیندهای تأمین مالی، خرید تجهیزات و مواد اولیه مورد نیاز و تولید انبوه کیت را به مرحله اجرا درآورد.
وی تصریح کرد: با عنایت به نیاز کشور به انجام آزمون های تشخیص مولکولی کروناویرس، تولید کیت برای یک میلیون نفر در ماه در آینده نزدیک برنامه ریزی شده است.
استفاده از سلول های بنیادی در حوزه درمان بیماران مبتلا به Covid-۱۹
وی با اشاره به اینکه بیشتر از ۸۰ درصد بیماران مبتلا به Covid-۱۹ با درمان های سرپایی و حمایتی بهبود می یابند، خاطرنشان کرد: هم اکنون مهمترین مشکل بیماران مبتلا به نوع شدید بیماری و بستری در مراکز مراقبت های ویژه این است که در صورت عدم درمان، میزان مرگ بالای آنها است.
جاوید با اشاره به اینکه استفاده از سلول های بنیادی بعنوان یک تنظیم کننده ایمنی همواره در درمان های مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است، تصریح کرد: پژوهشگاه رویان بعنوان قطب سلول های بنیادی در کشور و منطقه از همان روز اول با همکاری بیمارستان مسیح دانشوری و شریعتی طرحی را جهت استفاده از فناوری سلول های بنیادی مزانشیمی تدوین و توسط موسسه ملی تحقیقات سلامت (نیماد) تصویب و به مرحله اجرا درآمده است.
این محقق حوزه پزشکی تصریح کرد: در صورت تایید نتایج اولیه این تحقیقات، این امکان فراهم است تا به سرعت این درمان برای بخش بیشتری از بیماران به مرحله اجرا درآید.
وی افزود: همینطور جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی سامانه ای با عنوان www.۱۲۳corona.com طراحی نموده است که اطلاعات لازم برای خود مراقبتی بیماران مبتلا به Covid-۱۹ و مشاوره مجانی تلفنی را به هموطنان عرضه می دهد.
مدیر کل دفتر تخصصی علوم پزشکی جهاد دانشگاهی با اشاره به حمایت و تسهیلات دریافتی برای اجرای این برنامه ها اظهار داشت: خوشبختانه با عنایت به تعاملات بسیار مثبت جهاد دانشگاهی با ستاد اجرایی فرمان امام (ره) و نقش حمایتی این ستاد از فعالیتهای فناورانه این نهاد، در مورد تولید انبوه کیت تشخیصی، حمایت های بسیار خوبی در این خصوص انجام شده است. همینطور پشتیبانی از طرح سلول های بنیادی مزانشیمی پژوهشگاه رویان با حمایت موسسه ملی تحقیقات سلامت (نیماد) صورت گرفته است.
جاوید تصریح کرد: هم اکنون رایزنی برای دریافت تسهیلات و امکانات از جانب سایر نهادهای حمایتی همچون هیات امنای صرفه جویی ارزی به منظور دریافت بعضی از تجهیزات مورد نیاز برای توسعه خدمات جهاد دانشگاهی در همه گیری Covid-۱۹ در دستور کار است و امیدواریم با استفاده از شبکه توانمندی های جهاد دانشگاهی و تلاش گسترده ملت و دولت بتوانیم نقشی ولو کوچک در شکست کرونا داشته باشیم.