ربات کشاورز: فارس فوق دکترای ژنتیک و عضو گروه ژنتیک جهاددانشگاهی فارس اعتقاد دارد که باتوجه به کوشش های جهانی برای تهیه واکسن کرونا، امید برای تحقق این هدف و مهار پاندمی این بیماری تا انتهای سال ۲۰۲۱ بسیار افزایش یافته است.
دکتر حسین جاویدی در گفت و گو با ایسنا، درباب اقدامات علمی کشورهای مختلف جهان برای دستیابی به واکسن کرونا، اظهار داشت: طبق اعلام منابع علمی مختلف، تا کنون بیش از ۱۵۰ واکسن کروناویروس در سراسر جهان در دست توسعه است و امید به دستیابی به حداقل یک واکسن موثر بسیار افزایش یافته.
او افزود: کشورهای گوناگون جهان، منابع مالی و تلاش زیادی را برای دستیابی به یک واکسن موثر صرف کرده اند. بعنوان مثال ایالات متحده حدود۱۰ میلیارد دلار صرف تولید این واکسن کرده و وعده داده است که حدود ۳۰۰ میلیون واحد از واکسن را تا ژانویه ۲۰۲۱ تولید نماید. از طرفی سازمان بهداشت جهانی بعنوان هماهنگ کننده تلاش جهانی برای تولید این واکسن، امید دارد تا انتهای سال ۲۰۲۱ حدود ۲ میلیارد واحد از این واکسن در جهان تولید شود.
هدف و استراتژی در تولید واکسن کرونا
این دکترای تخصصی میکروبیولوژی اظهار داشت: بطور کلی هدف از تولید واکسن آموزش به سیستم ایمنی بدن برای ایجاد یک پاسخ ایمنی قوی در مقابل عفونت هاست. این پاسخ ایمنی می تواند قوی تر و با عوارض کمتر نسبت به پاسخی باشد که در حالت طبیعی و بر اثر یک عفونت به وجود آمده است.
وی افزود: بعضی از این ۱۵۰ نوع واکسن تولید شده ضد کروناویروس از ویروس کامل کرونا ولی ضعیف یا کشته شده استفاده می نمایند و برخی نیز فقط قسمتی از ویروس کرونا، که می تواند یک پروتئین یا قسمتی از یک پروتئین آن باشد، استفاده می نمایند.
این فوق دکترای ژنتیک اظهار داشت: استراتژی دیگری که در تولید واکسن کرونا به کار رفته، استفاده از قطعات ماده ژنتیکی ویروس کرونا است، به صورتی که بعد از ورود این ماده ژنتیکی به سلول های بدن، سلول ها قادر خواهند بود بطور موقت مقداری پروتئین ویروس کرونا را ساخته تا در بدن ایمنی ایجاد شود.
چه مدت زمان برای تولید واکسن نیاز است؟
جاوید اشاره کرد: معمولا تولید یک واکسن موثر و عبور از آزمایش ها و تست های مختلف و تائید نهایی به زمانی حدود ۱۰ تا ۱۵ سال نیاز دارد. سریع ترین واکسنی که تا کنون تولید شده مربوط به بیماری ویروسی Mump یا اریون است که در دهه ۱۹۶۰ میلادی و طی ۴ سال تولید شد.
عضو گروه ژنتیک جهاددانشگاهی استان فارس اظهار داشت: واکسن ها معمولا بعد از تولید و برای تائید نهایی و مصرف مطمئن، باید از سه مرحله آزمایش بالینی یا Clinical Trial با موفقیت عبور کنند، که بسیار زمان بر است. حتی بعد از آنکه واکسنی تائید شد، امکان دارد در مرحله تولید انبوه و توزیع و تصمیم گیری در مورد اینکه کدام جمعیت هدف ابتدا واکسن را دریافت کند و چه قیمتی برای آن پرداخت شود؟ با مشکلات فراوانی روبرو باشد.
این میکروبیولوژیست در عین حال اظهار داشت: در شرایطی که نیاز فوری یا Urgent به یک واکسن در وضعیت پاندمی یک بیماری وجود داشته باشد، مانند شرایط کنونی کووید ۱۹، این امکان وجود دارد که تولید کننده های واکسن هر سه مرحله آزمایش بالینی را به صورت همزمان پیش ببرند.
واکسن هایی که وارد مرحله سوم آزمایش بالینی شده است
جاوید با تاکید براینکه هنوز برای آنکه در مورد موفقیت واکسن های در دست تولید کشورهای مختلف جهان ابراز نظر شود، بسیار زود است، به بعضی از واکسن ها که وارد مرحله سوم آزمایش های بالینی شده است اشاره نمود.
این فوق تخصص ژنتیک اظهار داشت: یکی از واکسن های تولید شده، واکسن BNT۱۶۲b۲ شرکت فیزر است که طی روزهای اخیر در مورد آن زیاد شنیده ایم؛ شرکت فیزر یکی از بزرگ ترین شرکت های داروسازی جهان بشمار می رود که در نیویورک قرار داشته و با شرکت آلمانی BioNTech همکاری دارد.
او اظهار داشت: عملکرد واکسن تولیدی این شرکت، اینطور است که با ورود قطعات ژنتیکی mRNA ویروس کرونا به سلول های انسان، آنها را وادار به تولید پروتئین های ویروس می کند. این پروتئین های تولید شده می توانند موجب ایجاد پاسخ های ایمنی بر ضد کروناویروس شود.
عضو گروه ژنتیک جهاددانشگاهی فارس با اعلان اینکه در صورت موفقیت، این نخستین واکسن mRNA تائید شده برای مصرف انسانی خواهد بود، اظهار داشت: برای ایجاد ایمنی توسط این واکسن، به دو تزریق با فاصله زمانی ۲۱ روز نیاز است.
او توضیح داد: شرکت فیزر قرارداد ۲ میلیارد دلاری با دولت آمریکا منعقد کرده و متعهد شده است که تا اختتام ۲۰۲۰ حدود ۱۰۰ میلیون واحد و تا انتهای سال ۲۰۲۱ حدود ۱۳۰۰ میلیون واحد آنرا تولید نماید.
جاویدی درباب دومین واکسن نیز اظهار داشت: واکسن Sputnik V مرکز ملی میکروبیولوژی و اپیدمیولوژی گامالیا روسیه، از آدنوویروس ضعیف شده که یکی از عوامل ایجاد سرماخوردگی معمولی است بهره برده اند و بعنوان ناقل پروتئین های ویروس کرونا به بدن انسان عمل می کند.
این متخصص میکروبیولوژی با یادآوری اینکه این واکسن هم نیاز به دو بار تزریق در فاصله زمانی ۲۱ روز دارد، اشاره کرد: سپتامبر ۲۰۲۰ مقاله ای در مورد این واکسن در مجله Lancet مننتشر شد که شامل شواهد ایجاد ایمنی و تولید آنتی بادی موثر توسط این واکسن است. با این وجود با توجه به این که تا زمان انتشار این مقاله این واکسن مراحل آزمایش کیلینیکی را به پایان نرسانده است و اطلاعات در مورد اثربخشی کامل و بی خطر بودن آن در دسترس نیست.
جاوید اظهار داشت: یکی دیگر از واکسن های مورد بحث در سطح جهان، واکسن COVAXIN شرکت باهارات هند است؛ این واکسن شامل فرم غیر عفونت زا و غیر فعال شده ویروس کروناست که قادر به ایجاد بیماری نیست اما می تواند سیستم ایمنی بدن را تحریک کند و برای ایجاد ایمنی به دو تزریق در فاصله زمانی ۱۴ روز نیاز دارد.
او افزود: اطلاعات انتشار یافته در مورد این واکسن به ایجاد ایمنی در ۹۰ درصد از افراد واکسینه شده دلالت دارد. در اکتبر۲۰۲۰ شرکت باهارات اعلام نمود که مجوزهای لازم برای آزمایش این واکسن روی ۲۶ هزار داوطلب در ۲۵ مرکز هند را دریافت کرده است.
جاوید پیرامون چهارمین واکسن مطرح شده درباب پیش گیری از کرونا، اظهار داشت: واکسن NVX-CoV۲۳۷۳ شرکت نواواکس یکی دیگر از واکسن های مورد بحث در این ایام است؛ این شرکت که در مریلند آمریکا فعالیت دارد، پروتئین های اسپایک کروناویروس که در ورود آن به سلول هدف نقش دارند را به صورت ذرات نانو با ساختار Knuckle Bone طراحی نموده است که همراه با ترکیبی به نام ادجوانت Matrix-M تزریق می شود.
این فوق دکترای ژنتیک با اشاره به اینکه این واکسن هم به دو بار تزریق با فاصله زمانی۲۱ روز برای ایجاد ایمنی نیاز دارد، اظهار داشت: مطالعات انتشار یافته در مجله پزشکی New England نشان میدهد که این واکسن بسیار بی خطر بوده و در بدن میزان بالایی آنتی بادی ضد کروناویروس تولید می کند. جالب اینکه میزان آنتی بادی تولید شده بواسطه این واکسن در فرد بسیار بالاتر از میزان آنتی بادی موجود در افراد بهبود یافته از کووید ۱۹ است.
او اشاره کرد: البته شرکت نواواکس(تولید کننده این واکسن) اعلام نموده است که این واکسن بر روی ۱۰ هزار نفر در انگلستان آزمایش خواهد شد. بعلاوه در مطالعه دیگری، واکسن آنفوآنزای فصلی نیز بطور همزمان با این واکسن به حدود ۴۰۰ نفر تزریق خواهد شد تا مشخص شود تزریق همزمان هر دو واکسن برای افراد بی خطر است یا خیر.
جاوید درباب پنجمین واکسن مطرح شده در جهان، ضمن یادآوری اینکه واکسن JNJ-۷۸۴۳۶۷۳۵ توسط شرکت جانسون اند جانسون، بعنوان یکی از شرکت های بزرگ تولید دارو و مواد بهداشتی آمریکا، تولید شده و در دست مطالعه است، اظهار داشت: برابر اعلام تولید کننده، این واکسن برای ایجاد ایمنی به یک دفعه تزریق نیاز دارد.
عضو گروه ژنتیک جهاددانشگاهی فارس اظهار داشت: در این واکسن RNA ی ویروس کرونا بعد از تبدیل به DNA در آدنوویروس سرماخوردگی معمولی و دستکاری شده قرار گرفته است. این ویروس دستکاری شده بعنوان ناقل عمل کرده اما قادر به ایجاد بیماری نیست.
این میکروبیولوژیست اشاره کرد: از این فنآوری قبلا برای تولید واکسن هایی ضد ویروس ابولا، ویروس زیکا و ایدز نیز استفاده شده است.
او با اشاره به مطالبی که ژوئن ۲۰۲۰ در مجله نیچر انتشار یافته است، اظهار داشت: در آن مقاله ذکر شده که این واکسن در میمون ها موجب ایجاد آنتی بادی شده و ایمنی کامل یا نزدیک به کامل به وجود آورده است. اما پس از آزمایش واکسن بر روی ۶۰ هزار داوطلب، به سبب مشاهده یک بیماری غیرقابل توجیه در بعضی داوطلبان، تولید واکسن متوقف گردید. ام اکتبر ۲۰۲۰ شرکت مذکور باردیگر اعلام نمود که بعد از بازبینی، آزمایش های بالینی این واکسن را آغاز نموده است.
این فوق دکترای ژنتیک اظهار داشت: در طول این مدت شرکت مدرنا تراپیوتیک آمریکا واکسن mRNA-۱۲۷۳، دانشگاه آکسفورد واکسن ChAdOx۱nCoV-۱۹، شرکت SinoVaC برزیل واکسن CoronaVac، شرکت Sinopharm چین، انستیتو تحقیقاتی کودکان مورداک استرالیا و شرکت داروسازی CanSino Biological چین واکسن Ad۵-nCoV را ساخته اند.
عضو گروه ژنتیک جهاددانشگاهی استان فارس اشاره کرد که باتوجه به تلاش جهانی پژوهشگران برای تولید واکسن ضد کرونا، بنظر می رسد تا انتهای سال ۲۰۲۱ شاهد ورود واکسن های مختلف برای پیش گیری از مبتلاشدن به بیماری کرونا، به بازار باشیم.
منبع: agrobot.ir