به گزارش ربات کشاورز پژوهشگران با انجام یک مطالعه و با استفاده از داده های Google Trends، اپیدمی کووید-۱۹ را بررسی کردند.
به گزارش ربات کشاورز به نقل از ایسنا، موتورهای جستجوگر اینترنتی مانند گوگل، داده های عظیمی از کاوشهای اینترنتی مردم جمع آوری می کنند که میتوان از آنها برای پیشبینی های مختلف مانند شناسایی و مدیریت اپیدمی بیماری های واگیر، بهره برد.
در ایران حدودا تمامی کاوشهای اینترنتی از راه گوگل انجام می شود. روزانه، میلیونها نفر اطلاعات بهداشتی و پزشکی را از سایت گوگل جستجو می کنند. شرکت گوگل سابقه ای از کاوشهای انجام شده توسط مردم را نگه می دارد و در پایگاه اینترنتی Google Trends آنها را عرضه می کند. بررسی این گزارش ها، ابزار مناسبی برای پیشبینی طغیان بیماری های واگیر است.
بر همین اساس پژوهشگران با انجام یک مطالعه، با استفاده از گزارش های روند جستجوی گوگل، اپیدمی کووید-۱۹ را بررسی کردند.
این مطالعه به صورت مقطعی در بهمن ۱۳۹۹ انجام شد و پژوهشگران با بررسی داده های پایگاه اینترنتی Google Trends میزان توجه و علاقه مندی به مبحث کرونا را در ایران و سایر کشورهای جهان تعیین کردند. همینطور داده های در ارتباط با میزان مرگ ناشی از کرونا هم از گزارش های وزارت بهداشت استخراج شد. در این مطالعه اطلاعات بازه زمانی اول بهمن ۱۳۹۸ تا ۳۰ دی ۱۳۹۹ جمع آوری شد و از نظر آماری مورد تحلیل قرار گرفت.
بررسی ها نشان داد که جستجوی کلمه Corona در کشور چین، در ایام نخست بهمن به حداکثر میزان خود رسیده است. توجه به کرونا در سطح جهان در تاریخ اول بهمن ۱۳۹۸ روند افزایشی پیدا کرده و در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۹۸ به بیشترین حد ممکن رسیده است.
در ایران هم در تاریخ اول بهمن ۱۳۹۸ جستجوی کلمه کرونا و ترکیب آن با سایر کلمات مانند «ویروس کرونا»، «علایم کرونا» و «کرونا ویروس» همزمان با روند جهانی، روند افزایشی پیدا کرده است. این روند رو به رشد تا ۱۳ بهمن ادامه یافته و سپس تا آخر بهمن روند آن کاهشی شده است. سپس همزمان با بیان رسمی موارد مبتلا شدن در ایران در تاریخ ۳۰ بهمن، حساسیت جامعه به کرونا بسیار زیاد شده و روند رشد باردیگر شروع شد. در تاریخ چهارم اسفند ۱۳۹۸ توجه به کرونا به حداکثر میزان خود رسیده و باردیگر رو به کاهش گذاشته است.
تا آخر دیماه ۱۳۹۹، سه موج طغیان بیماری کووید ۱۹ در ایران مشاهده شده است. موج اول ابتدای اسفند ۱۳۹۸ شروع شد و در دهه اول فروردین ۱۳۹۹ به اوج رسید. موج دوم از دهه دوم خرداد ۱۳۹۹ شروع شد و در دهه اول مرداد ۱۳۹۹ به اوج رسید و موج سوم از اواسط شهریور ۱۳۹۹ شروع شد و اواخر آبان ۱۳۹۹ به اوج رسید. بررسی روند توجه به کرونا در گوگل هم به صورت مشهود سه موج را نشان داده است. این سه موج به ترتیب در اوایل اسفند ۱۳۹۹، اواسط تیر و اواسط آبان ۱۳۹۹ به اوج رسیده است.
مقایسه روند فوت ناشی از کرونا و جستجوی کرونا نشان داده است که همزمان با افزایش فوتی ها، میزان جستجوی کرونا افزایش پیدا کرده است. نکته قابل توجه این است که در هر سه موج مشاهده شده، به اوج رسیدن موج جستجوی گوگل حدودا ۱۰ تا ۲۰ روز زودتر از به اوج رسیدن تعداد فوتی ها، روی داده است.
بر همین اساس میتوان اظهار داشت که در طغیان های احتمالی پیش رو میتوان از داده های گوگل برای پیشبینی های اپیدمیولوژیک بهره برد.
طبق بررسی ها ارتفاع هر کدام از موج ها در جستجوی گوگل، نسبت به موج قبلی کم تر بوده و روند نمودار به صورت کلی کاهشی است. این وضعیت حاکی از آنست که حساسیت جامعه به تدریج در طول زمان نسبت به بیماری کرونا کم تر شده است.
تحلیل داده های گوگل در سطح استانهای کشور هم نیز نشان داده است در هفته اول اسفند، بیشترین جستجو در استانهای قم، تهران، کهگیلویه و بویر احمد و مرکزی بوده است. در هفته دوم اسفند، استانهای چهارمحال و بختیاری، زنجان، گیلان و اردبیل بیشترین جستجو را داشته اند و در خفته پایانی سال ۱۳۹۸ استانهای چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویر احمد، بیشترین سهم از جستجوی کرونا را در کشور به خود اختصاص دادند.
طبق بررسی ها در هفته اول همه گیری بیماری؛ کسب آمار مبتلایان و علایم کرونا بیشتر مورد توجه جامعه قرار داشته است. در هفته دوم اسفند با جستجوی واکسن و تست کرونا، توجه جامعه بیشتر به سمت جلوگیری از بیماری معطوف شده است. در هفته سوم اسفند، برای جامعه زمان آخر کرونا اهمیت پیدا کرده است. در هفته پایانی سال ۱۳۹۸، با عنایت به تمهیدات کنترل بیما ری و محدود شدن فعالیتهای اقتصادی؛ مبحث یارانه و بسته های معیشتی مورد توجه جامعه قرار گرفت.
همچنین هفته اول فروردین ۱۳۹۹ با عنایت به فرارسیدن روزهای دید و بازدید نوروزی و آغاز دوره مسافرت شهروندان، باردیگر علایم و راه های انتقال بیماری بیشتر مورد توجه قرار گرفت. در هفته دوم فروردین ۱۳۹۹ با عنایت به اثرات اقتصادی همه گیری کرونا در کشور، دغدغه جامعه بیشتر مسائل معیشتی و بیمه بیکاری بوده و این کلیدواژه ها در کنار کرونا مورد جستجو قرار گرفته است.
به گفته پژوهشگران این مطالعه؛ سیاست گذاران و مدیران ارشد نظام سلامت به کمک این داده ها می توانند نیازها و دغدغه های جامعه در زمینه بیماری را بهتر تشخیص دهند و بر اساس این اطلاعات میتوان برای پاسخ گویی به نیازهای سلامتی، اجتماعی و اقتصادی جامعه برنامه ریزی و اقدام نمود.
یافته های این مطالعه نشان داد که این انتظارات و توجهات مردم در طول زمان تغییر می کند. اثرگذاری و شکل دهی به رفتارهای جستجوی درمان همچون اولویت های مدیران نظام سلامت در مواقع بروز بحران های بهداشتی و همه گیری در سطح جامعه است.
محققان این مطاله معتقدند؛ داده های گوگل می تواند مبنای مناسبی برای تعیین مداخلات، سنجش اثربخشی و اصلاح به هنگام آنها در کوتاه ترین زمان ممکن باشد. بنابراین، پیشنهاد می کنند که از داده های گوگل بعنوان مکمل نظام مراقبت بیماری های واگیر در کشور استفاده گردد.
در انجام این تحقیق علی محمد مصدق راد و حامد دهنوی؛ پژوهشگران دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران، به همراه پروانه اصفهانی از دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی زابل، مشارکت داشتند.
یافته های این مطالعه به صورت مقاله علمی با عنوان «پیش بینی اپیدمی کووید ۱۹ با استفاده از روند جستجوی گوگل: مقاله کوتاه» بهار سالجاری در فصل نامه پایش؛ نشریه پژوهشکده علوم بهداشتی جهاددانشگاهی، انتشار یافته است.