ربات کشاورز: پژوهشگران پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی با اجرای طرح مشترکی با دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، برنامه خود ارزیابی و خودمراقبتی میانسالان برای اجرا در سطح کشور را مورد ارزشیابی قرار دادند.
به گزارش ایسنا، دکتر فرزانه مفتون، مسئول طرح درراین زمینه اظهار نمود: «برنامه خود ارزیابی و خودمراقبتی» توسط وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی برای اجرای آزمایشی ارائه شده است. در این برنامه “خود ارزیابی و خودمراقبتی در حوزه شیوه زندگی، سلامت قلب و عروق، خطر سرطان ها و سلامت روان” آموزش داده شده است. گروه سلامت جامعه پژوهشکده علوم بهداشتی بعنوان ارزیاب خارجی، ارزشیابی این برنامه را در ۱۰ شهرستان، توسط دانشگاههای علوم پزشکی انجام داده است.
مدیر گروه سلامت جامعه پژوهشکده علوم بهداشتی اضافه کرد: این طرح با بررسی وضعیت قبل و پس از آموزش گروه های هدف در برگیرنده گروه مداخله و گروه شاهد، اطلاعاتی را در اختیار قرار داده است که به کمک آن می توان نحوه استمرار برنامه و نیز نحوه گسترش آنرا در سطح کشور مشخص نمود.
وی اشاره کرد: خودمراقبتی، اقدامات و کارهای آگاهانه، اکتسابی و هدف داری است که افراد بمنظور حفظ حیات، تامین و ارتقای سلامت خود و خانواده شان انجام می دهند و در آن افراد از دانش، مهارت و توان خود بعنوان یک منبع استفاده می نمایند تا مسئولانه از سلامت خود مراقبت کنند. خودمراقبتی جایگزین مراقبت تخصصی و سازمانی نیست، بلکه مکمل آن و یکی از عوامل تعیین کننده میزان و چگونگی استفاده از آنست. نتایج خودمراقبتی برای افراد بیمار شامل کاهش علایم و عوارض بیماری است و در مورد افراد سالم پیش گیری از مبتلاشدن در بسیاری موارد و تشخیص زودرس در سایر موارد نتایج بهادار ای است که حاصل می شود.
دکتر مفتون تاکید کرد: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که این برنامه طراحی شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به نتایج ارزشمندی دست یافته است. با توجه به این که مطالعه به شکلی طراحی شده که شامل دو گروه مداخله و شاهد است، در گروه مداخله، برنامه آموزش های خودمراقبتی ارائه شده و در گروه شاهد این آموزش ها ارائه نشده بودند. اطلاعات و عملکرد افرادی که در گروه مداخله بودند، بصورت بارزی نسبت به گروه شاهد بالاتر بوده است بطوریکه در حوزه شیوه زندگی، برخی شاخص ها تا بیش از ۹۰ درصد وضعیت مطلوب را نشان می دهد؛ همین طور در گروه مداخله در مورد بیماریهای مختلف وضعیت اطلاعات و عملکرد مطلوب تر است.
در گروه مداخله، فاکتورهای مربوط به خودمراقبتی در حوزه بیماریهای قلب و عروق بسیار بالاتر شده اند. در مورد سلامت روان نیز فاکتورهای خودمراقبتی به وضعیت بسیار خوبی تغییر یافته است. در مورد سرطان ها، آموزش های مربوط در حوزه سرطان روده بزرگ، سرطان دهانه رحم و سرطان سینه بوده است که تاثیر برنامه آموزشی در همه زمینه ها بارز است، ولی نتایج نشان میدهد که ضمن این که آموزش های خودمراقبتی سرطان دهانه رحم و پستان باید ادامه یابد، اما سرطان روده بزرگ همچنان نیاز به تاکید و آموزش های بیشتری دارد. در مورد روش آموزش نکته جالب توجه این است که چون مطالعه بررسی اثرات برنامه پس از اجرای برنامه و در وضعیت همه گیری کرونا بوده است، تغییر نظرات افراد گروه هدف به سمت افزایش آموزش های فردی بوسیله اینترنت و مجازی بوده است؛ در حالی که پیش از همه گیری کرونا، افراد گروه هدف تاکید بیشتر بر کلاس های گروهی و آموزش از راه نزدیک داشتند.
به گزارش روابط عمومی پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی، دکتر مفتون پیشنهاد کرد، باتوجه به استعداد و توانمندی افراد جامعه در خودارزیابی و خودمراقبتی که در این طرح مشهود است، می توان هماهنگ با ارائه خدمات مراکز تخصصی با افزایش ظرفیت خودارزیابی و خودمراقبتی جامعه در امتداد کنترل همه گیری کرونا اقدامات موثری انجام داد.
منبع: ربات کشاورز