ورود موفق جهاد دانشگاهی به حوزه نفت و انرژی

به گزارش ربات کشاورز، ساخت دکل های حفاری نفت، مته های حفاری و بازوهای بارگیری و راه اندازی واحد فرآورش نفت خام و نشاسته حفاری و احیای چاه های کم بازده همچون دستاوردهای جهاددانشگاهی در حوزه نفت و انرژی به شمار می رود؛ این نهاد همینطور با تولید سیستم رانش قطار مترو؛ ساخت چراغ های فرودگاهی و گیربکس های اتوماتیک خودرو در حوزه های حمل و نقل ریلی و خودرویی هم فعالیت دارد.

به گزارش ربات کشاورز به نقل از ایسنا، جهاد دانشاهی با تاکید بر دانش و توانمندی پژوهشگران خود در هر زمینه ای که جامعه نیاز داشته باشد ورود کرده و آغازگر کارهای بزرگی بوده است. توانمندی های علمی پژوهشگران از یکسو و توزیع مناسب جغرافیایی و تنوع و کیفیت فعالیت ها از طرف دیگر، جهاددانشگاهی را قادر کرده تا به توسعه و بهبود دانش و فناوری داخلی مبادرت ورزیده و در جذب و انتقال مؤثر و مفید دانش های فنی روز و مطرح در سطح جهان و بومی سازی آن در کشور اقدام نماید.

حوزه پژوهش در جهاد دانشگاهی از آغاز تشکیل و به سبب وظیفه ای که این نهاد برای ایجاد پل ارتباطی میان دانشگاه، صنعت و بخش اجرایی کشور بر عهده داشته و هم به سبب احساس خلاً در زمینه های تحقیقات کاربردی و توسعه ای در کشور با مدنظر قرار دادن مفاد اساسنامه این نهاد و تاکید آن برای انجام تحقیقات کاربردی و توسعه ای تعریف شده است.

جهاد دانشگاهی همه ساله قراردادهای پژوهشی و علمی – فنی گوناگونی را با مراکز و سازمان های مختلف منعقد می کند. این قراردادها مبین موفقیت این نهاد در تحقق اهداف خویش در خصوص کاربردی نمودن پژوهش های علمی و همینطور برقراری ارتباط میان جامعه و دانشگاه و هم حرکت به سمت استقلال مالی و کاهش اتکا به بودجه دولت می باشد.

دفتر تخصصی فنی و مهندسی و علوم پایه جهاددانشگاهی در جهت برنامه های توسعه و باهدف گسترش پژوهش، توسعه فناوری و شکوفایی روحیه تتبع و استعدادها در سطح جامعه و بهره برداری از یافته های پژوهشی، از اوائل تشکیل این نهاد به فعالیت پژوهشی و کاربردی کردن آنها پرداخته و علاوه بر دستیابی به اهداف موردنظر، در جهت ارتقای توانایی تخصصی اعضاء هیأت علمی و پژوهشگران خود گامهای مؤثرتری برداشته است.

در آستانه چهل و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی نگاهی داریم به دستاوردهای مهم فنی مهندسی جهاد دانشگاهی در زمینه های نفت و انرژی، صنایع حمل و نقل ریلی و خودرویی که در ادامه اشاره می شود.

دستاوردهای جهاد دانشگاهی در حوزه نفت و انرژی

ساخت دکل های حفاری خشکی؛ ساخت انواع مته های حفاری دندانه ای؛ مته های حفاری؛ طراحی و ساخت بازوهای بارگیری؛ پمپ های برقی درون چاهی نفت؛ سیستم کنترل دور الکتروموتورهای ولتاژ متوسط (VFD)؛ راه اندازی واحد فرآورش نفت خام؛ نمک زدایی؛ تجهیزات کنترل کننده آلاینده های صنعتی هوا؛ پکیج پرتابل بازیافت و زیست پالایی پسماندهای نفتی؛ نشاسته حفاری احیای چاه های کم بازده ازجمله دستاوردهای جهاددانشگاهی در حوزه نفت و انرژی بشمار می رود.

ساخت دکل های حفاری خشکی: در جهت قرارداد منعقدشده با شرکت ملی حفاری ایران و جهاددانشگاهی تابحال دو دستگاه از دکل های مبحث قرارداد به شرکت ملی حفاری ایران (فتح ۷۱ و ۷۲) تحویل شده و دستگاه سوم تا نیمه اول سال ۱۴۰۲ به کارفرما تحویل خواهد شد.

ساخت انواع مته های حفاری دندانه ای (Rock Bits): جهاددانشگاهی به دانش فنی ۹ سایز از مته های حفاری دندانه ای دست یافته و در همین ارتباط تابحال در حدود ۳۰۰ عدد مته حفاری Rock Bits در جهت اجرای قرارداد منعقدشده با مدیریت پشتیبانی ساخت و تأمین کالای شرکت ملی نفت ایران از ۵ نوع قلم در ارتباط با سایزهای (۲/۱ ۱۷، ۲/۱ ۸ و ۸/۳ ۸ اینچ) تحویل کارفرما شده است. هم اکنون هم اقدامات لازم جهت تحویل سایر اقلام باقیمانده مته های مبحث قرارداد در حال انجام می باشد.

همچنین با عنایت به نیاز صنعت نفت کشور به مته های حفاری PDC، این نهاد دستیابی به دانش فنی طراحی و ساخت مته های حفاری PDC را در دستور کار خود قرار داده و موفق شد نسبت به ساخت نخستین نمونه از مته های PDC در سایز ۲/۱ ۸ اینچ اقدام نماید.

طراحی و ساخت بازوهای بارگیری: به دنبال انعقاد قرارداد با شرکت پایانه های نفتی ایران جهت طراحی و ساخت بازوهای بارگیری نفت خام یک دستگاه بازوی بارگیری نفت خام مبحث قرارداد طراحی و ساخته شده و به شرکت پایانه های نفتی ایران تحویل شده که هم اکنون در جزیره خارگ راه اندازی و عملیاتی شده است. همینطور با عنایت به دانش فنی طراحی و ساخت بازوی بارگیری یک دستگاه بازوی بارگیری دیگر هم تعمیر، بازسازی و به شرکت ملی صنایع پتروشیمی تحویل شده است.

پمپ های برقی درون چاهی نفت (ESP): با عنایت به اهمیت و کاربرد بسیار مهم این تجهیز در استخراج چاه های نفت فاقد فشار طبیعی و افزایش تولید از چاه های فعال و نیاز کشور به این مجموعه حساس، طراحی و ساخت پمپ های برقی درون چاهی در چارچوب طرح های فناورانه در جهاددانشگاهی تعریف و اجرایی شده و قرار است تا پایان خردادماه ۱۴۰۲ تمام شود.

در حال حاضر با عنایت به فعالیتهای انجام شده، دانش فنی طراحی و ساخت مجموعه پمپ درون چاهی در اختیار جهاددانشگاهی است. همینطور این نهاد به منظور تأمین نیازهای بخشی از صنعت نفت تفاهمنامه ای با شرکت پادیاب تجهیز جهت تحویل یک دستگاه الکتروموتور پمپ برقی درون چاهی به آن شرکت منعقد کرده است.

سیستم کنترل دور الکتروموتورهای ولتاژ متوسط (VFD): این نهاد موفق به طراحی و ساختVFD با تواناهای از ۰.۲ تا ۳ MW شده و هم اکنون هم توانایی طراحی و ساخت VFD تا توان ۱۵MW را دارا است. در همین خصوص و با عنایت به توانمندی جهاددانشگاهی و نیاز شرکتهای مختلف به الکتروموتورهای ولتاژ متوسط، جهاددانشگاهی ۲ دستگاه VFD را تحویل شرکتهای خطوط لوله و مخابرات نفت ایران و تأمین و انتقال آب خلیج فارس با توان های موردنیاز داده است.

قرارداد راه اندازی واحد فرآورش نفت خام (خرید خدمات فرآورش نفت خام میدان یادآوران جنوبی با استفاده تجهیزات فرآورشی سریع راه اندازی کارخانه ای به روش ساخت، مالکیت و بهره برداری): با عنایت به توانمندی های جهاد دانشگاهی و لزوم نیاز صنعت نفت کشور به راه اندازی واحدهای جدید نمک زدایی به سبب وجود واحدهای قدیمی و یا غیرفعال، چاه های نفتی پیر و فرسوده، افزایش کیفیت و کمیت نفت و…، این نهاد با شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن)، قراردادی به صورت BOO با عنوان ” خرید خدمات فرآورش نفت خام میدان یادآوران جنوبی با استفاده تجهیزات فرآورشی سریع راه اندازی کارخانه ای به ظرفیت ۵۰.۰۰۰ بشکه در روز” منعقد کرده است که هم اکنون مدل سازی تأسیسات فرآورش سیار، مهندسی مفهومی و پایه قرارداد، طراحی و مهندسی پایه و تفصیلی سیستم نمک زدایی الکترواستاتیکی نفت به ظرفیت ۵۰ هزار بشکه، بخشی از (۴۵%) مهندسی تفصیلی کل قرارداد، انجام و تکمیل بخش مانده مهندسی تفصیلی کل قرارداد در حال انجام می باشد.

در همین راستا و به منظور دستیابی به دانش فنی پکیج نمک زدایی، متخصصان و پژوهشگران جهاد دانشگاهی موفق به طراحی و ساخت سیمولاتور نمک زدایی با ظرفیت ۲۵ بشکه در روز شده اند که در آذرماه سال ۹۷ توسط معاون اول وقت رئیس جمهور رونمایی گردید. هم اکنون این نهاد دانش فنی طراحی و ساخت پکیج نمک زدایی با ظرفیت ۵۰.۰۰۰ بشکه در روز را دارا است.

همچنین با عنایت به دستیابی جهاد دانشگاهی به دانش فنی طراحی و ساخت نمک زدایی الکترواستاتیک، اقدامات لازم جهت انعقاد قرارداد تعمیر و بهینه سازی نمک زدایی مارون ۱ با شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب در حال انجام می باشد.

تجهیزات کنترل کننده آلاینده های صنعتی هوا: پروژه های مختلفی برای صنایع پالایشگاهی، سیمان، فلزی و فولادی توسط این نهاد در این خصوص اجرایی شده است که ساخت بزرگترین الکتروفیلتر خاورمیانه واقع در کارخانه گندله سازی سه چاهون بافق یزد از شاخص ترین فعالیتهای انجام شده این نهاد در این حوزه است.

پکیج پرتابل بازیافت و زیست پالایی پسماندهای نفتی: در جهت موافقتنامه مشترک بین جهاددانشگاهی و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و با عنایت به لزوم و اهمیت موضوع، طرح مذکور در سال ۹۴ تعریف و اجرایی شد و در آذرماه سال ۹۷ با حضور معاون اول وقت رئیس جمهور رونمایی گردید و در همین راستا هم قراردادی با شرکت نفت فلات قاره ایران به مبلغ ۴۹۲۲۷ میلیون ریال جهت زیست پالایی در جزیره لاوان منعقد گردید که با موفقیت کامل انجام شده است.

نشاسته حفاری: با عنایت به نیاز صنعت نفت به نشاسته های حفاری جهاد دانشگاهی در جهت تأمین بخشی از نیاز صنعت مذکور، نسبت به تعریف طرح فناورانه “طراحی و ساخت واحد قابل حمل تولید نشاسته حفاری باقابلیت تحمل دمایی زیاد” اقدام نموده و هم اکنون خط تولید نشاسته حفاری با ظرفیت ۱۰۰۰ تن در سال به راه افتاده است و آمادگی تولید نشاسته های حفاری متناسب با نیاز صنایع متقاضی را دارا است.

احیای چاه های کم بازده: با عنایت به لزوم احیا چاه های متروکه و خارج از مدار تولید و همینطور استفاده از تکنولوژیهای جدید در زمینه احیای چاه های کم بازده، جهاددانشگاهی مجوز شرکت در طرح احیاء چاه های کم بازده را دریافت کرده و توانسته است استانداردهای موردنیاز پارک علم و فناوری و نوآوری شرکت ملی نفت را کسب کند و هم اکنون قرارداد احیا ۵ حلقه چاه کم بازده هم درحال واگذاری به جهاددانشگاهی است.

ماده میکروبی امحاء کننده لکه نفتی آب سطحی Bio-OSD: با عنایت به نیاز صنعت نفت بهBioOSD جهت امحا کردن لکه های نفتی در محیط های دریایی، پیشگیری از تاثیر لکه های نفتی بر سواحل و تسریع روند تجزیه بیولوژیکی ترکیبات نفتی در دریا، جهاددانشگاهی در جهت تأمین بخشی از نیاز صنعت مذکور، ضمن دستیابی به دانش فنی تولید محصول، نسبت به انعقاد قرارداد با شرکت نفت فلات قاره ایران به ارزش ۵۴۰.۰۰۰ میلیون ریال جهت تولید و تحویل ۱۰۰ تن از محصول مذکور به آن شرکت اقدام نموده است.

از تولید سیستم رانش قطار مترو تا ساخت چراغ های فرودگاهی

سیستم رانش و سامانه کنترل و نظارت قطار مترو؛ موتورترکشن؛ ساخت چراغ های فرودگاهی و منبع جریان هم جز فعالیتهای این نهاد در حوزه حمل و نقل ریلی بشمار می رود.

سیستم رانش و سامانه کنترل و نظارت قطار مترو: در این خصوص “ساخت سیستم رانش یک دستگاه قطار هفت واگنه مترو” در چارچوب قراردادی بین شهرداری تهران، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، جهاد دانشگاهی و چندین شرکت دانش بنیان اجرا شد و توسط رئیس جمهور وقت در تاریخ ۱۹/۰۱/۱۴۰۰ رونمایی گردید.

در راستای تجاری سازی مبحث مذکور هم اکنون اقدامات لازم جهت انعقاد قرارداد طراحی و ساخت سیستم رانش ۱۱۳ واگن با شرکت واگن سازی تهران درحال انجام بوده و طرح فناورانه “طراحی و ساخت سیستم رانش قطارهای پرسرعت” هم در جهت اجرای طرح مذکور تعریف و در چارچوب طرح های فناورانه این نهاد درحال اجرا می باشد.

موتورترکشن: جهاد دانشگاهی به دانش فنی ساخت موتورهای ترکشن که از تجهیزات استراتژیک حوزه حمل و نقل ریلی می باشد دست یافته و در همین خصوص هم قراردادی به مبلغ یکصد میلیارد تومان با شرکت مهندسی و ساخت لکوموتیو مپنا جهت تحویل ۱۰۰ دستگاه با توان ۶۰۰kV منعقد شده است که درحال اجرا می باشد.

ساخت چراغ های فرودگاهی و منبع جریان: دانش فنی و طراحی و ساخت این مورد در این نهاد بومی شده و هم اکنون این نهاد در آستانه انعقاد قرارداد با شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران جهت ساخت و تحویل تعداد ۳۰۰۰ دستگاه چراغ فرودگاهی و ۸۰ دستگاه منبع جریان و ادوات مربوطه است.

تولید گیربکس های اتوماتیک و کاتالیست های سرامیکی و فلزی

پروژه های طراحی، ساخت و تولید گیربکس های اتوماتیک؛ کاتالیست های سرامیکی و فلزی؛ ساخت مونولیت سرامیکی کاتالیست خودرو؛ تولید مبدل های کاتالیستی پایه فلزی؛ استحصال فلزات گرانبها از کاتالیست های مستعمل خودرویی هم از فعالیتهای واحدهای سازمانی این نهاد در زمینه حمل و نقل خودرویی است.

در راستای تفاهمنامه منعقد شده با شرکت ایران خودرو چندین پروژه جهت اجرا به این نهاد واگذار شد که از مهم ترین آنها میتوان به پروژه های “طراحی، ساخت و تولید TCU گیربکس AMT6″، ” پژوهش، طراحی، ساخت تجهیزات و توسعه کاربردهای خودرو های متصل شرکت ایران خودرو” اشاره نمود که قراردادهای مذکور درحال اجرا هستند.

همچنین با عنایت به اهمیت و نیاز صنایع خودروسازی به سیستم الکترونیکی کنترل موتور خودرو (ECU)، طراحی و ساخت این تجهیز هم در چارچوب طرح های فناورانه در جهاددانشگاهی تعریف شده و درحال اجرا است

کاتالیست های سرامیکی و فلزی: در جهت لزوم و نیاز شرکتهای خودروسازی به کاتالیست های سرامیکی و فلزی و هم به برای کمک به حفظ محیط زیست کشور، دو طرح در چارچوب طرح های فناورانه با عناوین ” تدوین دانش فنی ساخت مونولیت سرامیکی کاتالیست خودرو” و ” دستیابی به دانش فنی تولید مبدل های کاتالیستی پایه فلزی” در جهاددانشگاهی تعریف و در حال اجراست.

در حال حاضر طرح فناورانه “تدوین دانش فنی ساخت مونولیت سرامیکی کاتالیست خودرو” در مرحله آماده سازی محل راه اندازی کارخانه در استان یزد و هم خرید و تحویل گیری تجهیزات و ماشین آلات خط تولید از کشور چین است که پس ازآن تست های گرم و راه اندازی خط تولید مونولیت سرامیکی آغاز خواهد شد.

در خصوص طرح فناورانه “دستیابی به دانش فنی تولید مبدل های کاتالیستی پایه فلزی” هم دستگاههای مربوطه (فرم دهی، تابانیدن و پوشش دهی) طراحی و ساخته شده و در مرحله تولید نمونه واش کوت شده (پوشش دهی) بوده و در مراحل پایانی اجرای خود قرار دارد.

استحصال فلزات گرانبها از کاتالیست های مستعمل خودرویی: با عنایت به عدم وجود معادن فلزات گرانبها در ایران و عدم فروش آنها به سبب تحریم و هم به سبب پیشگیری از آلودگی محیط زیست، طرح فناورانه “استحصال فلزات پلاتین، پالادیوم و ردیوم به منظور استفاده در تولید ۳۰۰ هزار عدد کاتالیست خودرو” در جهت تکمیل زنجیره فناوری کاتالیست های خودرو تعریف و در حال اجراست و پس از طریق اندازی، امکان بازیابی و استحصال فلزات گرانبها شامل پلاتین، پالادیوم و ردیوم از کاتالیست های مستعمل خودرویی وجود دارد.

منبع: