به گزارش ربات کشاورز رئیس جهاد دانشگاهی با اعلان اینکه برنامه ریزی ما برای تولید فناوری های مورد نیاز روز جامعه و همین طور تکنولوژی های جدید آینده در برگیرنده دو خاصیت ˮدانش بنیانیˮ و ˮاشتغال آفرینیˮ است، اظهار داشت: بدین جهت تلاش ما در سال ۱۴۰۱ تمرکز روی تامین منابع و به تولید انبوه رساندن فناوری هایی است که با موفقیت کامل کسب شده اند.
دکتر حمیدرضا طیبی در گفت و گو با ایسنا تحقق تولید را نیازمند توسعه فناوری، نیروی انسانی کارآمد، سرمایه، ثبات در سیاست گذاری ها و قوانین، امنیت و ثبات داخلی و ارتباطات بین المللی و بین کشورهای غیر متخاصم با جمهوری اسلامی دانست و اضافه کرد: اگر این شرایط حادث نباشد به سبب دیربازده بودن تولید مولد، سرمایه به سراغ سوداگری در خرید زمین، ارز و سکه، ساخت ساختمان های لوکس و غیره می رود که زمان بازگشت سرمایه در این عرصه ها در کوتاه مدت محقق می شود و البته این در شرایطی است که سرمایه داران، سرمایه خودرا به کشورهایی چون امارات، ترکیه، گرجستان منتقل نکنند.
وی با اشاره به شعار سال با اعلان اینکه در حوزه دانش بنیان بودن، گاهی خلط مبحث صورت می گیرد و تصور می شود که منظور از دانش بنیان، فناوری های نوظهور و نوین و فوق العاده پیشرفته است، اظهار نمود: منظور از دانش بنیان بودن اتکای کل تولید بر توان علمی و فناورانه داخلی است که به روز بوده تا تولیدات ملی بتوانند در کیفیت و قیمت تمام شده در سطح ملی و بین المللی رقابت پذیری خودرا حفظ کنند.
طیبی افزود: در مورد اشتغال آفرین بودن هم منظور صنایع بزرگ و متوسط است که می توانند تعداد بسیار زیادی از شرکت های کوچک را در زنجیره تامین خود جای دهند. مرحله بعد اشتغال خانگی است که تحقق این شکل از اشتغال هم بستگی به بهبود خوب یا نسبی اشتغال مولد در جامعه و افزایش درآمد متوسط جامعه دارد؛ چونکه افراد زمانی مبادرت به خرید صنایع دستی حاصل از اشتغال خانگی می کنند که درآمد مازادی بعد از کسر هزینه های اصلی داشته باشند بدین جهت نظر می رسد تمرکز بیش از اندازه بر روی اشتغال خانگی بدون توسعه اشتغال حاصل از تولیدات صنعتی مولد قدری غیرمنطقی باشد.
برنامه های جهاد دانشگاهی در سال مزین به دانش بنیان ها
رئیس جهاد دانشگاهی به بیان برنامه های جهاد دانشگاهی در حوزه تحقق شعار سال پرداخت و اشاره کرد: ما با ادبیات رهبری در مورد تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین کاملاً آشنا هستیم و به همین دلیل برنامه ریزی ما برای تولید فناوری های مورد نیاز روز جامعه و همین طور تکنولوژی های جدید آینده در برگیرنده دو خاصیت “دانش بنیانی” و “اشتغال آفرینی” است. بدین جهت تلاش ما در سال ۱۴۰۱ تمرکز روی تامین منابع و به تولید انبوه رساندن فناوری هایی است که با موفقیت کامل کسب شده اند.
وی به انتها رساندن سایر فناوری ها و تولید و توسعه خدمات پزشکی پیشرفته جهاد دانشگاهی در سایر استانها و شروع چند فعالیت مهم فناورانه را از دیگر اقدامات این نهاد در جهت تحقق شعار سال عنوان نمود که در مورد جزییات آن در آینده توضیحات کامل تری عرضه خواهد کرد.
طیبی به دیدار تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی با رهبر معظم انقلاب در تاریخ بهمن ماه سال قبل اشاره نمود و با اعلان اینکه ایشان از وضعیت اقتصادی دهه ۹۰ ابراز ناخرسندی و گله مندی کرده اند و فرمودند عامل مشکلات تحریم نیست، افزود: جامعه سیاسی و مسئولین سیاسی ما به دو بخش راست و چپ گذشته و اصولگرا و اصلاح طلب فعلی و یا نزدیک به این ها تقسیم بندی شده اند و به سبب نداشتن احزاب قوی شناخته شده، مسئولان ارشد این دو جناح سیاسی کشور تا حالا دیدگاه روشنی در مورد علل مشکلات اقتصادی و خصوصاً اهمیت اقتصاد دانش بنیان و چگونگی دست یافتن به آنرا ارائه نکرده اند.
وی راهکار مشکلات اقتصادی کشور را در تحقق اقتصاد دانش بنیان دانست و اظهار داشت: به عبارت دیگر مشکلات کشور تنها بوسیله راهکارهای علمی و فناورانه می توانیم حل نماییم. بخش نهاده ها و یا خوراک دام، طیور و آبزیان که در آنها وابستگی شدید به واردات داریم و مشکلات تولیدکنندگان را در مورد تامین و گرانی آن مرتب از رسانه های خبری می بینیم و می شنویم، یکی از این مثال ها است که بخش اعظم آن بوسیله توسعه علمی و فناورانه در داخل کشور قابل حل است.
مشکلات کشور را تنها بوسیله راهکارهای علمی و فناورانه می توانیم حل نماییم.
رئیس جهاد دانشگاهی اصلاح نژاد دام، طیور و آبزیان، نهاده های جایگزین، استفاده از روش های فناورانه نوین جهت بالا بردن راندمان در روش تولید نهاده ها، کشت گلخانه ای و ده ها روش دیگر را همچون این راه حل ها دانست و تصریح کرد: حتی اگر نخواهیم ابداع و نوآوری داشته باشیم سایر کشورهای پیشرفته این مسیر را رفته اند و بی هیچ تردیدی ما هم می توانیم این روش ها را انجام دهیم.
وی افزود: در نهایت هم اگر به رغم استفاده از همه روش های علمی و فناورانه ظرفیت مورد نیاز در داخل قابل تامین نباشد، باید واردات صورت گیرد، ولی برای تامین ارز واردات مورد نیاز باید صادرات محصولات فناورانه خودرا چه در حوزه دام، طیور و آبزیان و سایر زمینه های صنعتی و غیرصنعتی داشته باشیم که آن هم کاملاً امکان پذیر است.
طیبی با اعلان اینکه رجوع به توسعه علمی و فناورانه اینگونه نیست که سریع بتواند مشکلات را حل کند، اضافه کرد: اراده با برنامه ریزی دراز مدت و ثبات در مدیریت و اجرا نیاز دارد. ضمن این که بصورت پیوسته نیز ارتقاء روش های علمی و فناورانه باید در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی صورت پذیرد. اما مشکل جدی در کشور ما که امکان برنامه ریزی دراز مدت را نمی دهد این است که جناح های سیاسی نه فقط همدیگر را قبول ندارند بلکه در هیچ موضوعی حتی مصالح ملی مملکت هم اتفاق نظر ندارند و این برنامه ریزی دراز مدت را امکانپذیر نمی سازد.
وی افزود: پس برنامه ریزی در کشور ما نه حتی هشت ساله، بلکه چهار ساله است، آن هم برنامه ریزی نیست، بلکه اجرای تعدادی پروژه است که عموماً با فناوری و تجهیزات خارجی انجام می شود. نکته نگران کننده دیگر در گردش های سیاسی کشور انداختن کلیه مشکلات به عهده دولت قبل و کنار گذاشتن تمام تصمیمات و برنامه ریزی های قبلی و شروع همه چیز از صفر است، در چنین شرایطی چرا باید توقع پیشرفت و شکوفایی اقتصادی داشته باشیم.
وی یاداور شد: راه موفقیت در حالت تحریم و غیر تحریم باید کوشش برای رسیدن به اقتدار اقتصادی و اقتدار دفاعی دانش بنیان باشد. راه رفع تحریم ها نیز رفع وابستگی خصوصاً در زمینه های پیشران اقتصاد و تحقق اقتصاد، متکی بر تولید ملی پیشرفته و باکیفیت است. به نظر من گله رهبری هم مربوط به عدم اتکاء بر توان داخل و دلبستگی به رفع تحریم ها و حضور شرکت های بزرگ خارجی در ایران و حل مشکلات به وسیله آنها است.
رئیس جهاددانشگاهی اضافه کرد: متأسفانه نه در این دهه و نه در دهه های قبل برنامه منسجم و دراز مدتی برای رفع وابستگی و توسعه تولید ملی با اتکاء بر فناوری های پیشرفته بومی وجود نداشته است. این که ما در جهاددانشگاهی و یا سایر شرکت های دانش بنیان یا سایر سازمان ها اعلام می کنند که برای نخستین بار موفق به کسب دانش فنی و ساخت یک محصول و یا ارائه یک خدمت در کشور شدند، زمانی باارزش است که این محصولات تولید انبوه شده هم نیاز ملی را تامین کنند و هم به صادرات منجر شوند، استفاده از توان ملی باید متناسب با تأکیدات رهبر معظم انقلاب برای تحقق اقتدار اقتصادی دانش بنیان باشد که الان اینگونه نیست.
متأسفانه نه در این دهه و نه در دهه های قبل برنامه منسجم و دراز مدتی برای رفع وابستگی و توسعه تولید ملی با اتکاء بر فناوری های پیشرفته بومی وجود نداشته است.
طیبی در پاسخ به این پرسش که چرا جهاددانشگاهی به رغم تولید موفق فناوری های مختلف نتوانسته است این فناوری ها را متناسب با نیاز ملی تولید انبوه کند، اظهار داشت: در مقام مقایسه و قضاوت باید این مطلب را در نظر گیریم که برخی دستگاهها بیشتر فعالیت هایشان بجای توسعه فناوری ملی در زمینه پیمانکاری و اجرای پروژه ها است و به توان ملی در تامین تجهیزات پیشرفته مورد نیاز پروژه ها توجه کمی دارند، اما وظیفه اصلی جهاددانشگاهی انجام تحقیقات کاربردی و تولید فناوری پیشرفت ملی در قالب تجهیزات و با ارائه خدمات است.
وی اظهار نمود: مابقی کار بر عهده برنامه ریزان کشور است که استفاده از توان ملی را فرهنگ سازی کنند، تولید محصولات باکیفیت را تشویق و حمایت کنند و مقررات و قوانین را به شکلی تدوین و اجرا نمایند که تولید ملی باکیفیت مورد استفاده قرار گیرد.
رییس جهاددانشگاهی افزود: خرید خارجی دارای مزایایی است، چون کشور خارجی فروشنده تحت تحریم نیست و می تواند تجهیزات خریداری شده را سر وقت تحویل دهد، بااینکه عکس آن هم زیاد دیده شده، و دوم این که به خاطر منافع شخصی بیشتر، با بهانه تحریم از خارجی ها باکیفیت پایین تر خریداری می کنند و اگر در هنگام بهره برداری با مشکل مواجه شود می گویند خارجی بود و آنرا پنهان می کنند در صورتیکه کمترین مشکل محصول داخلی را در بوق و کرنا می کنند و مطلب با اهمیت تر از همه پورسانت های خرید خارجی است.
طیبی اظهار داشت: این که هم بخواهید اخلاق اسلامی و جهادی را رعایت کنید و هم هزینه ای برای پشتیبانی از تولید ملی ات هر چقدر هم پیشرفته باشد، انجام ندهید، خیلی با هم سر سازگاری در وضعیت فعلی ندارند. پس باید این سؤال را بیان کرد که چرا به رغم شنیدن مکرر تولید محصولات فناورانه برای نخستین بار در کشور، تولید ملی ما گرفتار مشکل است. البته بسیار امیدواریم در دولت سیزدهم برمبنای قول های داده شده هم شاهد استفاده کامل از توان ملی و هم مبارزه قاطع با فساد باشیم و در این صورت است که مجموع فناوری های تولید شده توسط جهاددانشگاهی نقش بسیار برجسته در تحقق اقتصاد دانش بنیان و رفع وابستگی های کشور خواهد داشت، ضمن این که توان تولید فناوری های بسیار پیشرفته تر را هم داریم.
رئیس جهاد دانشگاهی با اعلان اینکه منابع مالی کشور برای تولید بسیار گران بوده و این امر رقابت را خیلی مشکل می کند، اظهار داشت: اما اگر با وضع قوانین مالیاتی مناسب و سختگیرانه برای کارهای غیرمولد و مخرب اقتصاد کشور، منابع مالی به سمت تولید هدایت شود و به عکس سختگیری های مالیاتی کمتری را برای تولیدکنندگان در کنار پشتیبانی از کاربرد محصولات باکیفیت و قابل رقابت آن با محصولات خارجی داشته باشیم، یقینأ نرخ منابع مالی ما روز به روز بهتر می شود و محصولات ملی سهل تر و با قیمت های قابل رقابت تر تولید می شوند.
آخرین وضعیت ۳۱ پروژه فناورانه جهاددانشگاهی
رئیس جهاد دانشگاهی درباب آخرین وضعیت ۳۱ پروژه فناورانه جهاد دانشگاه با اعلان اینکه برخی از آنها به انتها رسیده، تعدادی رو به انتها هستند و تعداد اندکی هم به سبب عدم همکاری مناسب سازمان های مرتبط پیشرفت قابل توجهی ندارند، اظهار داشت: مشکل عمده ای که در اجرای طرح ها با آن مواجه می شویم تغییرات پیوسته و شدید قیمت ها و تعدادی از قطعات و مواد اولیه ای است که باید خرید خارجی شوند، بعنوان مثال ما خط تولید مته های حفاری را در اهواز راه اندازی کرده ایم و به رغم این که شرکت نفت حتی یک دفعه پذیرفته و قیمت ها را تعدیل کرده است، ولی افزایش نرخ شدید قیمت مواد اولیه و خدمات و ماشین آلات به گونه ای است که تعدیل دوم ضروری ولی پروسه اجرای آن طولانی است.
وی افزود: مشکل مهم تر این است که کسی در کشور منتظر تولیدات فناورانه از شما در جهت رفع وابستگی ها نیست و به عنوان یک پروژه فناورانه بازخواست بابت منابع مالی دریافتی و عدم حل وابستگی های فناورانه نمی شوید، پس کار ما می شود فخر فروختن به جهت اینکه یک محصول فناورانه را ساخته ایم، ولی نیاز کشور بوسیله واردات تامین می شود.
طیبی با اشاره به پروژه طراحی و ساخت یک رام قطار هفت واگنی ملی اظهار داشت: به رغم همه مشکلاتی که در اجرای پروژه های با فناوری های پیشرفته در کشور در وضعیت تحریم وجود دارد، پیشرفت این پروژه بسیار عالی است و قطار مترو ملی درحال برگزاری کلیه آزمون های استاندارد است. از نظر ما به لحاظ فناوری کار پروژه با موفقیت کامل به انتها رسیده است و از شروع سال ۱۴۰۰ و رونمایی اولیه از پروژه، هیأتی از جانب معاون اول دولت سابق مأمور بررسی روش تامین منابع شد و اقدامات خوبی نیز انجام گرفت.
وی اشاره کرد: با تغییرات دولت کار گروه متوقف، اما دکتر مخبر قول دادند منابع ساخت ۱۰۵ واگن را بوسیله وزارت راه تامین می کنند، ولی اتفاق خاصی تابحال نیفتاده است و از این بابت نگرانیم اگر کار ساخت واگن سریع تر شروع نشود، تجربه تاریخی به ما می گوید سراع خرید خارجی رفته و تولید داخل از هم می پاشد. البته برخی شرکتها هم محصولات خارجی را بصورت دمونتاژ یا SKD وارد و در داخل پیچ و مهره می کنند و اسم آنرا می گذارند تولید داخل.
اثرات توافق در برجام بر توسعه فناوری و تحقق اقتصاد دانش بنیان
رییس جهاد دانشگاهی با اشاره به توافق در برجام اظهار داشت: اگر با همین فرمان فعلی در پشتیبانی از تولید فناوری های پیشرفته ملی و تبدیل آنها به عقد قرارداد برای تامین نیازهای کشور بخواهیم جلو برویم خیلی خیلی نگران هستیم. یکی از روش های بسیار نخ نما ولی هنوز دارای کاربرد برای جلوگیری از توسعه تولید داخل و یا متوقف کردن آن طولانی کردن مسیر انعقاد قرارداد برای تولید انبوه و یا نیمه انبوه یک تکنولوژی جدید تولید داخل است. در مرحله کسب دانش فنی و تولید فناوری چون کلیه مراحل در دست سازمان تحقیقاتی و یا محقق و فناور است کار خوب پیش می رود. ولی همانطور که گفتم وقتی به پای عقد قرارداد برای ساخت می رسیم انواع موانع ظاهر می شود.
وی نتیجه طولانی شدن مسیر عقد قرار داد و همراهی نمایندگان شرکت های خارجی با برخی عوامل حوزه کارفرمایی را، محکوم کردن ساخت داخل و عدم توانایی کشور برای تامین نیازها دانست و اظهار داشت: این امر در نهایت به خرید خارجی منجر خواهد شد بدین جهت مصرانه از جناب دکتر رئیسی رییس جمهور، معاون اول رئیس جمهور و وزرای مرتبط درخواست می نماییم در صورت رفع تحریم ها، نخستین اولویت پشتیبانی از تولید داخل در تامین نیازهای کشور بوده و تنها در صورت اجبار خرید خارجی در حداقل ممکن صورت گرفته و در این خریدها سازنده داخلی توانمند طرف خارجی جهت انتقال فناوری باشد.
طیبی اشاره کرد: باید دقت نماییم در تله فاینانس خارجی و ارزان بودن تولید خارجی نسبت به تولید داخلی نیفتیم. این ارزانی ها کاذب بوده و یا به خاطر محصولات بی کیفیت خارجی است و هدف آنها نیز نابود کردن تولید داخلی و سپس فروختن آنها با نرخ های گران موردنظر خارجی ها خواهد بود.
منبع: agrobot.ir