ربات کشاورز: ربات کشاورز: خراسان رضوی در گردهمایی سالانه پژوهشگران و فناوران سازمان جهاددانشگاهی که در مجتمع شریعتی مشهد برگزار شد، از پژوهشگران برتر گروههای پژوهشی سازمان جهاددانشگاهی خراسان رضوی تقدیر به عمل آمد. در ادامه گفت وگوی ایسنا با برخی از این پژوهشگران را می خوانید.
احمد شریفی، مدیر گروه بیوتکنولوژی گیاهان باغبانی جهاددانشگاهی خراسان رضوی که به عنوان پژوهشگر برتر انتخاب شده است، در گفت و گو با ایسنا اظهار نمود: محور اصلی فعالیت این گروه، تحقیقات زیست فناوری و فیزیولوژی در گیاهان باغبانی، تولید و عرضه محرک های رشد، سیستم های نوین کشت و مدیریت هوشمندسازی، تمرکز بر نهاده های اولیه تولید مبتنی بر منابع داخلی کشور است.
وی با اشاره به اینکه رویکرد ما در این گروه، نگاهی مسئله محور است، اضافه کرد: قسمت خیلی از آب در بخش کشاورزی استفاده می شود، از طرفی با عنایت به بحران آب، لازم است توجه ویژه ای در به کارگیری بهینه از منابع آبی کشور شود. هر گونه سیاستگذاری درباب استفاده بهینه و افزایش کارایی مصرف آب خصوصاً در بخش کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف کننده منابع آبی کشور می تواند تاثیر قابل توجهی در کنترل این بحران داشته باشد. به همین جهت توسعه فناوری کشت های گلخانه ای مورد توجه قرار گرفته است.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه بیش از ۲۴ هزار هکتار گلخانه در سطح کشور داریم، اظهار داشت: در این سطح از روش های سنتی برای رشد، پرورش، تولید و تکثیر استفاده می شود، با عنایت به مشکل آب این سطح افزایش خواهد یافت و اگر گلخانه ها بتوانند از روش های نوین استفاده کنند، راندمان اقتصادی بسیار بهتری را خواهند داشت.
شریفی افزود: اگر به ازای هر مترمکعب آب راندمان بیشتری داشته باشیم، صرفه اقتصادی برای مصرف کننده ایجاد می شود. بدین ترتیب در گروه بیوتکنولوژی گیاهان باغبانی جهاددانشگاهی خراسان رضوی با رویکرد کارفرمایی و نزدیک به آنکه تقاضامحور هم باشد، فعالیت می نماییم. البته قسمتی از فعالیتهای ما نیز آینده نگر است که با آئین نامه ها و خط شکنی ها و کسب دانش های فنی به توسعه تکنولوژی ها در نهایت به چرخه تولید برسد و سبب بهبود دانش فنی و روش های تولید کسانی شود که در بازار کشت های گلخانه ای کار می کنند.
وی ضمن اشاره به مشکلات کشت و آبیاری سنتی، افزود: بدین سبب ما تکنولوژی هایی را توسعه می دهیم که ریشه در وضعیت بدون بستر یا حداقل بستر رشد می کند و سیستم محل غذایی چرخشی است و آب اضافه برگردانده می شود و باردیگر در راه مصرف قرار می گیرد. در این سیستم ها آب کمتری مصرف می شود. بدین سبب توسعه تکنولوژی و دانش فنی چگونگی اجرا هدف گروه بیوتکنولوژی گیاهان باغبانی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی است.
مدیر گروه بیوتکنولوژی گیاهان باغبانی جهاددانشگاهی خراسان رضوی با اشاره به اینکه اصلاح پایه های اصلی گیاهان زینتی در ایران زیاد قوی نیست، تصریح کرد: در بخش سبزیجات و صیفی جات نیز جایگاه ممتازی نداریم و بیشتر محصولات وارداتی هستند. الان به دلیل مشکلات ارزی واردات به سختی صورت می گیرد، پس بیشتر فعالیت در بخش تکثیر صورت می گیرد.
شریفی درباب دستاوردهای گروه بیوتکنولوژی گیاهان باغبانی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی بیان نمود: در بخش تکثیر گیاهان به روش کشت بافت، دانش بسیار قوی در اختیار داریم و چون نیاز به دستورالعمل های اولیه ای دارد، کشت بافت ایجاد (set up) را به انجام رسانده ایم و گروه ما همچون معدود گروهایی در کشور هست که در این عرصه قوی کار کرده است.
وی با اشاره به اینکه خیلی از این فعالیت ها همچون گیاهان زینتی در قالب تجاری و در بخش خصوصی کار شده اند، اظهار داشت: آنچه در دستور کار بعدی گروه ما قرار دارد، توسعه سیستم کشت بسته در کشور است که می تواند بسیار کمک رسان در حل بحران آب کشور باشد.
ارتباط وسیع اشتغال گردشگری با سایر بخش های اقتصادی
همچنین هادی رفیعی، عضو هیات علمی گروه اقتصاد گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی و دیگر پژوهشگر منتخب امسال نیز در گفت و گو با ایسنا بیان نمود: تمرکز اصلی مطالعات کلیدی این گروه در دو حوزه متمرکز شده و اولین محور، مطالعات اشتغال گردشگری در سطح استان است.
وی اضافه کرد: اشتغال گردشگری از این جهت حائز اهمیت می باشد که صنعت توریسم ارتباطات وسیع و پیشینی با بخش های اقتصادی مختلف دارد و توسعه صنعت توریسم تبعات مستقیم و غیرمستقیمی در زمینه اشتغال دارد و نه فقط اشتغال اثرگذار بر حوزه های صنعت گردشگری می باشد، بلکه در زمینه های دیگر نیز اثرگذار می باشد، بطورمثال با شیوع بیماری کوید، آثار زیان باری هم در صنعت توریسم و هم بر دیگر صنایع برجای گذاشت. بدین سبب گروه اقتصاد گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی به آثار مستقیم و غیرمستقیم صنعت توریسم بر سایر بخش های اقتصادی به لحاظ اشتغال زایی پرداخته است.
رفیعی افزود: دومین محور مطالعاتی که در این گروه بر آن متمرکز شده ایم، حوزه گردشگری روستایی و گردشگری کشاورزی است که منجر به تألیف و چاپ دو کتاب «گردشگری کشاورزی» و «غذا، کشاورزی و گردشگری» شد. علاوه بر آن فعالیتهایی در راستای برندسازی گردشگری روستایی و شناسایی مسائل آنان با خاصیت هایی است که یک برند گردشگری روستایی می تواند داشته باشد.
عضو هیات علمی گروه اقتصاد گردشگری پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی خراسان رضوی اظهار داشت: سرمایه گذاری و تامین مالی در صنعت توریسم و برنامه ریزی اقتصادی صنعت توریسم از دیگر فعالیتهایی است که در این گروه مورد توجه و تمرکز قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: همچون دیگر حوزه های فعالیت ما، شرکت در طرح اشتغال زایی و توسعه مناطق روستایی است که طی ۵ سال با هدف اقتصاد مناطق روستایی و اشتغال زایی انجام و در آن به طیف وسیعی از مباحث اقتصادی اشتغال زایی مناطق روستایی پرداخته شد. در این طرح با همکاری افرادی از درون و برون سازمان جهاددانشگاهی پروژه های روستایی به تفکیک شهرها و روستاها شناسایی شده است.
رفیعی درباب همکاری در مطالعات آمایش استان بیان نمود: مطالعات اقتصادی آمایش و پروژه های اقتصادی را در این گروه عهده دار هستیم. همین طور یکی از فعالیتهای اصلی گروههای پژوهشی تدوین اسناد بالادستی استان و گاهی منطقه است. نتایج این تحقیقات و فعالیت ها که در قالب کتاب ها، مقالات و تدوین اسناد بالادستی ظهور می یابد، می تواند به عنوان دستاوردی برای سازمان جهاددانشگاهی به شمار رود.
ساخت محصولی که آرامش را به مردم بازگرداند
همچنین احمد مولودی، عضو هیأت علمی گروه پژوهشی مواد جهاد دانشگاهی خراسان رضوی نیز در گفت و گو با ایسنا با اشاره به اینکه حوزه فعالیتهای ما در بحث مجتمع های فنی مهندسی سازمان جهاد دانشگاهی خراسان رضوی است، اظهار داشت: پروژه های جاری و مورد نیاز کشور که من مجری این طرح ها هستم، ساخت سایلنسرهای رگلاتورهای اکسیال ایستگاه های تقلیل فشار بود و با عنایت به نیاز کشور و تحریم بودن این کالا، این محصول در مجتمع فنی مهندسی تدوین، دانش فنی شد و بعد از گرفتن مجوزهای لازم به شرکت گاز کشور، ارائه و هم اکنون نیز بیش از ۱۵ استان کشور به این قطعه تجهیز شده اند و مشکل آلودگی صوتی در ایستگاه های تقلیل فشار آنها برطرف شده است.
وی با اشاره به اینکه این محصول جزو کالاهای استراتژیک محسوب می شد و فروش نسبتا خوبی داشت، اضافه کرد: بر همین مبنا این طرح رتبه برتر جشنواره خوارزمی را از آن خود کرد. همین طور پروژه دیگری که هم اکنون درحال تدوین دانش و گرفتن مجوزهای لازم آن هستیم؛ ایمپلنت های متخلخل است که ساختاری شبیه ساختار استخوان دارد و تثبیت آن در بدن بهتر صورت می گیرد و جزء نگاههای نسل آینده ساخت ایمپلنت هاست.
این پژوهشگر افزود: با عنایت به این که بخش خصوصی هم برای سرمایه گذاری در این طرح اعلام آمادگی کرده است، پیش بینی می شود که در آینده بتوانیم این محصول را در کشور بومی سازی و نیاز داخل کشور را برطرف نماییم.
وی اظهار نمود: هم اکنون در مرکز خدمات مجتمع فنی مهندسی چندین طرح جاری به صنایع خودروسازی و صنایع دفاعی کشور داده ایم تا با اجرای این طرح بتوانیم تعدادی از قطعات و خدماتشان را برطرف نماییم و خوشبختانه نتایج خوبی هم داشته ایم.
عضو هیات علمی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی تصریح کرد: البته که این پیشرفت ها نتیجه همدلی و همکاری ۳۰ پرسنلی است که در مجتمع فنی مهندسی فعالیت دارند و امیدواریم که با این همدلی بتوانیم نیازها و مشکلات کشور را با عنایت به دانش روز حل نماییم.
طرح جایگزینی ترکیبات موثر طبیعی بر روی ترکیبات مصنوعی
حامد حسینی، عضو گروه پژوهشی افزودنی های غذایی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی نیز در گفت و گو با ایسنا اظهار نمود: تمرکز ما بر روی ترکیبات موثر طبیعی است که بصورت مصنوعی در صنعت به کار می آید. بگونه ای که از منابع طبیعی استخراج می نماییم و بحث پایدارسازی آنرا انجام می دهیم تا بتوانیم آنرا جایگزین ترکیبات سنتزی و یا مصنوعی در صنعت نماییم.
وی بیان نمود: من در این پروژه برای پایدارسازی آنها بر روی بحث اسانس ها تمرکز دارم تا با این کار بتوانیم از این محصول در محصولاتی مانند نوشیدنی ها و فرآورده های لبنی استفاده نماییم.
عضو گروه پژوهشی افزودنی های غذایی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی اظهار داشت: البته که روش های مختلفی برای پایدارسازی وجود دارد که ما در این پروژه بر روی تمامی این روش ها بررسی و در نهایت بهترین روش که از نظر کارایی بهینه باشد، قابلیت کاربرد در صنعت را داشته باشد و هم از نظر هزینه کاملا به صرفه باشد را انتخاب می نماییم و در آخر هم برای تولید ترکیبات طبیعی پایدار شده استفاده می نماییم.
حسینی بیان نمود: با عنایت به این که ترکیبات مصنوعی از نظر صنعتی و تجاری به صرفه هستند، به همین جهت صنعت تمایل دارد که از ترکیبات مصنوعی استفاده نماید اما مشکلی که بوجود می آورد این است که تحقیقات بالینی نشان داده است این مواد مصنوعی طی طولانی مدت اثراتی بر روی سلامت مصرف کننده خصوصاً سنین پایین می گذارد.
وی اضافه کرد: این در شرایطی است که این مورد موجب نگرانی مصرف کننده ها شده، بگونه ای که در سالهای اخیر شاهد کوچ مصرف کننده ها به سمت مصرف ترکیباتی که بیشتر اجزای آنرا ترکیبات طبیعی تشکیل می دهد، هستیم.
عضو گروه پژوهشی افزودنی های غذایی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی اظهار داشت: ازاین رو این طرح برای پژوهشگران فرصتی را بوجود آورده تا بتوانند این ترکیبات طبیعی که یک سری نواقصی دارند و باید رفع شوند، بگونه ای طراحی نمایند که در صنعت جایگزین ترکیبات مصنوعی شود.
حسینی اظهار نمود: طرح هایی چون کیک عناب، طعم دهنده ها و کمپلکس معلق کننده همچون طرح هایی است که در این گروه پژوهشی انجام و روانه بازار شده و همین طور مکمل های ورزشی هم یکی دیگر از طرح هاست که درحال گرفتن پروانه است تا در تهران تولید و پخش شود.
راه اندازی کنسرسیوم بین المللی در جهاد دانشگاهی خراسان رضوی
در ادامه حلیمه حسن زاده، دبیر اجرائی گروه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی نیز در گفت و گو با ایسنا بیان نمود: جهاد دانشگاهی خراسان رضوی، توانسته است در بستر ارتباط هایی که داشته، کنسرسیوم بین المللی را با مشارکت ۱۴ کشور و ده ها مرکز دانشگاهی و تحقیقات ملی راه اندازی کند و تا کنون موفق به برگزاری چندین دوره کنگره بین المللی شده است.
وی بیان نمود: هدف از این کنسرسیوم، تشکیل شبکه توانمند ملی با تمرکز بر روی کاربردهای سلول های بنیادی در شرق کشور بوده است، به نحوی که منجر به نهادینه سازی استفاده صحیح و اصولی از سلول های بنیادی در درمان بیماری های مختلف و منتفع شدن جامعه شود.
دبیر اجرائی گروه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی جهاد دانشگاهی خراسان رضوی اظهار داشت: زمینه های فعالیت علمی این گروه در سه سطح پایه، پیش بالینی و بالینی بوده است. همچون فعالیتهای موفق انجام کارآزمایی های بالینی در حوزه بیماری های مختلف همچون بیماری های خود ایمنی و ویتیلیگو بوده است.
حسن زاده بیان نمود: همچون فعالیتهای شاخصی که در این گروه انجام شده، می توان به طراحی و انجام کارآزمایی های بالینی، سلول درمانی مطابق با قوانین به روز GMP در حوزه بیماری های مختلف، پژوهش در حوزه ژنومیکس و ترنسکریپتومیکس سرطان های شایع بمنظور ارائه خدمات پزشکی شخص محور، کسب دانش فنی استحصال و کشت انواع سلول های بنیادی مزانشیمی از منابع مختلف چربی، مغز استخوان، بافت های در رابطه با تولد و نیز سلول های پوستی، پژوهش در زمینه اثرات پاراکراین سلول های بنیادی مزانشیمی و میکرووزیکول های خارج سلولی و… اشاره نمود.
گفت وگو از لیلا نیک ذات و پروانه سعادت
منبع: ربات کشاورز