ربات کشاورز: بر طبق تازه ترین گزارش شاخص جهانی نوآوری، ایران از نظر شاخص نوآوری در میان کشورهای منطقه آسیای مرکزی و جنوبی در جایگاه دوم قرار گرفت.
به گزارش ربات کشاورز به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، بر طبق شانزدهمین گزارش شاخص جهانی نوآوری (GII) که طی رویدادی به میزبانی سازمان جهانی مالکیت فکری (وایپو) اعلام شد، ایران در میان ۱۳۲ کشور جهان در جایگاه ۶۲ قرار گرفته و در میان ۳۷ کشور که در گروه کشورهای با درآمد متوسط به پایین دسته بندی می شوند در رتبه ششم قرار دارد.
از طرفی در بین ۱۰ کشور منطقه آسیای مرکزی و جنوبی در جایگاه دوم قرار گرفته است.
از دیگر خروجی های گزارش امسال، رابطه بین سطح درآمد (GDP سرانه) و عملکرد نوآوری (نمره GII) و خط روند عملکرد نوآوری مورد انتظار باتوجه به سطح درآمد است. به ژگطوری که اقتصادهایی که بالاتر از خط روند، ظاهر می شوند، بهتر از حد انتظار عمل کرده اند و اقتصادهایی که پایین خط روند هستند عملکرد کمتری نسبت به انتظارات دارند. با این تعریف، ایران بالای خط روند قرار گرفته و عملکرد بهتری نسبت به سطح درآمد خود داشته است.
بهترین رتبه های کسب شده توسط ایران در ارکان پیچیدگی بازار، خروجی های نوآورانه و خروجی های دانش و فناوری هستند که به ترتیب رتبه ۱۹، ۴۳ و ۵۵ را به خود اختصاص داده اند.
ایران در بروندادهای دانش و فناوری، بروندادهای خلاق، پیچیدگی بازار، سرمایه انسانی و تحقیقات، زیرساخت بالاتر از میانگین گروه با درآمد متوسط پایین عمل می کند. بصورت کلی، ایران در بروندادهای دانش و فناوری، خروجی های خلاقانه، پیچیدگی بازار، سرمایه انسانی و تحقیقات و زیرساخت بالاتر از میانگین گروه با درآمد متوسط به پایین عمل می کند. از طرفی ایران در این ارکان به غیر از رکن زیرساخت، بالاتر از میانگین منطقه ای (آسیای مرکزی و جنوبی) عمل کرده است.
در زیر شاخص ۶.۲.۲ که در گزارش ۲۰۲۲ تحت عنوان «کسب وکارهای جدید» و در گزارش جدید، تحت عنوان «ارزش یونیکورن» مطرح شده رتبه ایران از ۹۰ در سال ۲۰۲۲ به ۴۸ در سال ۲۰۲۳ صعود کرده است.
از میان ۸۰ شاخص در مورد ۱۰ شاخص، اطلاعاتی از ایران برای ارزیابی در دسترس نبوده است. همین طور اطلاعات ۱۸ شاخص بروز نیست که برنامه ریزی و هماهنگی بین نهادی و با نهاد ارزیاب نیاز است تا ارزیابی دقیق تر و واقعی تری از وضعیت توسعه نوآوری کشور لحاظ شود.
همانند سال گذشته، سه دانشگاه برتر کشور به ترتیب صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر و تهران بوده اند همین طور تنها شرکتی که ارزیابی برند بوسیله شرکت BRAND FINANCE انجام داده است، بانک پاسارگاد است که ارزشی معادل ۷۵۸.۶ میلیون دلار را کسب کرده است.
کشور ایران همانند سالهای قبل، از نظر فاکتورهای خروجی نوآوری نسبت به ورودی های نوآوری رتبه بهتری کسب شده است. نقاط قوت اصلی نوآوری ایران شاخص «علائم تجاری برمبنای مبدا» با رتبه ۱، «درصد فارغ التحصیلان علوم و مهندسی» با رتبه ۳، ارزش بازار با رتبه ۵ و ایجاد سرمایه ناخالص با رتبه ۹ جهان است.
در جدول زیر ۱۰ شاخص برتر کشور ایران در شاخص نوآوری در سال ۲۰۲۳ آورده شده است:
از نظر خروجی های دانش و فناوری نیز، ایران در شاخص «حق اختراع برمبنای مبدا» و «هزینه های نرم افزاری» به ترتیب رتبه ۱۳ و ۱۶ را کسب کرده است که شاخص اخیر نسبت به سال ۲۰۲۲ بهبود یافته و رتبه بهتری کسب کرده است. همین طور رتبه شاخص «اختراعات PCT»، ۴۰ است که نسبت به سال قبل تغییر چندانی نداشته است.
نکته جالب توجه در مقایسه ایران با کشورهای منطقه این که کشورهای ایران و اندونزی از نظر شاخص نوآوری در یک سطح بوده و پس فرصت های همکاری دو جانبه فناورانه و نوآورانه می تواند به ارتقای جایگاه هر دو کشور منجر شود.
در کل فاکتورهای بهبود یافته سال ۲۰۲۳ نسبت به سال ۲۰۲۲ شامل اثربخشی دولت، محیط کسب وکار، پژوهشگران، پایداری اکولوژیکی، تولید ناخالص داخلی به واحد مصرف انرژی، مقیاس بازار داخلی، اشتغال دانش بنیان، نفوذ دانش، خانواده های اختراع، پرداخت های مالکیت فکری، واردات با فناوری بالا، واردات خدمات ICT، هزینه های نرم افزاری، رسیدهای مالکیت فکری، پیچیدگی های تولید و صادرات، ارزش برند جهانی و صادرات کالاهای خلاق هستند.
وضعیت نوآوری کشور در برخی از سنجه ها به شکلی است که ضرورت برنامه ریزی برای بهبود تعدادی از زیرساخت ها، تنظیم گری، سیاستگذاری و بازبینی در بعضی از قوانین و سیاست های موجود را نشان میدهد.
مهمترین سنجه های نیازمند رویکرد های تحولی، دسترسی به فناوری اطلاعات و ارتباطات، خدمات برخط دولت، تنوع صنایع داخلی، راندمان نیروی کار، تولیدات مبتنی برفناوری های پیشرفته، صادرات محصولات با فناوری های پیشرفته و عملکرد لجستیک هستند.
همچنین گزارش سال جاری شاخص جهانی نواوری با رویکرد خوشه های علم و فناوری ارزیابی شده بود که شش خوشه از ده خوشه برتر در منطقه شرق آسیا و در کشورهای ژاپن، کره و چین متمرکز هستند. شهر تهران نیز با رتبه ۳۴ جزو ۱۰۰ خوشه برتر علم و فناوری دنیا شناخته شده که دارای مقالات و درخواست های ثبت اختراع از مسیر معاهده PCT بوده است.