ایران، خاستگاه ۸ هزار گونه گیاه دارویی بومی

به گزارش ربات کشاورز استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام اظهار داشت: زیست بوم ایران به صورت طبیعی خاستگاه ۸ هزار گونه گیاه دارویی بومی است که هم اکنون حتی از یک صدم این ظرفیت عظیم و ملی استفاده نمی گردد.

به گزارش ربات کشاورز به نقل از ایسنا، به نقل از روابط عمومی جهاد دانشگاهی واحد استان ایلام، دکتر شمس اله عسگری، با اعلان اینکه یکی از ظرفیت های بالقوه و البته عظیم کشورمان که می تواند زمینه یک جهش اقتصادی را برای ایران فراهم و به تبع آن، منابع سرشار ارزی را هم نصیب کشورمان کند، توسعه صنعت “گیاهان دارویی” است، اظهار نمود: ایران یکی از کشورهای منحصر به فرد در این حوزه است، چون که تقریباً اغلب گونه های گیاهان دارویی دنیا در ایران امکان کشت و تولید دارند.

استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام ضمن اشاره به این که زیست بوم ایران به صورت طبیعی خاستگاه ۸ هزار گونه گیاه دارویی بومی است، اظهار داشت: هم اکنون حتی از یک صدم این ظرفیت عظیم و ملی که به صورت خدادادی در اختیارمان قرار دارد استفاده نمی گردد. از طرفی امروز خیلی از کشورهایی که حتی از حداقل ظرفیت تولید گیاهان دارویی به صورت بالقوه برخوردار نبوده اند با حرکت به سمت تولید صنعتی و فرآوری گیاهان دارویی، تبدیل به قطب تولید و صادرات این محصولات شده اند؛ نمونه بارز چنین کشورهایی، “آلمان” است که طی یک دهه اخیر با سرمایه گذاری هوشمندانه و حرکت در راه تولید و فرآوری گیاهان دارویی، تبدیل به یکی از قطب های اصلی صنعت گیاهان دارویی در سطح جهان شده است.

این مدرس دانشگاه اظهار داشت: تِرند مالی کشور آلمان از گیاهان دارویی در سال ۲۰۱۶ به مرز ۶۰ میلیارد یورو رسید، در حالیکه درآمد کشور ما با وجود اقلیم و پتانسیل های لازم در زمینه طب سنتی و گیاهان دارویی، تنها از بخش نفتی ۳۲ میلیارد یورو است! یعنی آلمان، دو برابر درآمد نفتی یک سال ایران فقط از راه گیاهان دارویی درآمد داشته است.

وی ضمن اشاره به این که استان ایلام با عنایت به تنوع اقلیمی (میزان بارندگی و درجه حرارت) و شرایط توپوگرافی، از غنای رویشی خوبی برخوردار است، اظهار داشت: تعداد گونه های گیاهی استان بالغ بر هزار گونه است که از این تعداد حداقل ۳۵۰ گونه بعنوان گیاه دارویی مورد استفاده دارویی سنتی و یا ادویه ای قرار می گیرد و با وجود پتانسیل بالای استان درمورد گیاهان دارویی، متأسفانه سهم استان در تولید گیاهان دارویی کشور بسیار ناچیز است و این مورد به خوبی در آمار نامه های سالانه کشاورزی مشخص است.

عسگری به راهکارهای توانمندسازی فعالان حوزه گیاهان دارویی اشاره نمود و اظهار داشت: کوشش برای حل مسایل و مشکلات تولید زراعی، فرآوری و اقتصاد و بازرگانی گیاهان دارویی با بهره گیری از هماهنگ سازی دستگاه ها و سازمان های مرتبط، اختصاص اراضی مورد نیاز در چارچوب طرح های مدون بخصوص جهت تغییر شیوه معیشت برای دامداران مازاد متکی به مرتع در برنامه های تعادل دام و مرتع، اضافه نمودن مبحث گیاهان دارویی در جمع بندی های الف و ب طرح طوبی و برخورداری سازماندهی گیاهان دارویی از اهرم های واگذاری زمین و حمایت های تسهیلاتی این طرح با اولویت ویژه، ساماندهی تهیه و اجرای طرح های بهره برداری از محصولات فرعی جنگل و مرتعی در جهت نتایج و نقطه نظرات فنی و دستاوردهای بخش تحقیق و ضرورت ترویج یافته های تحقیقاتی بخصوص از جهت میزان و مکانیزم های برداشت برای مجریان این طرح ها جهت حفظ پایداری تولید همچون این راهکارها است.

وی اضافه کرد: تهیه و اجرای طرح های راه اندازی و مدیریت ذخیره گاه های ژنتیک گیاهان دارویی مشترک، اختصاص عرصه های مستعد به کشت گیاهان زراعی، تمرکز حمایت های تسهیلاتی و تأمین بموقع نهاده ها، هدایت فنی و نظارت مستمر، آموزش و ترویج گیاهان دارویی برای مجریان، زارعین و… انتقال یافته های تحقیقاتی، ایجاد فرهنگ مناسب جهت تولید و مصرف، شناسایی علمی گونه های دارویی، معطر و صنعتی و تعیین مواد مؤثره آنها با عنایت به شرایط اکولوژیک رشد، بررسی تاثیر شرایط محیطی بر روی کمیت و کیفیت گیاهان دارویی شاخص در گیاهان دارویی، تحقیقات جامع در ارتباط با ازدیاد و تکثیر بذر و نهال گیاهان دارویی از دیگر راهکارهای تونمندسازی فعالان این حوزه است.

این مدرس دانشگاه ضمن اشاره به نقش مراکز رشد، نوآوری و شتابدهی در توسعه تکنولوژیهای جدید در حوزه گیاهان دارویی اظهار داشت: در صورت شناسایی و حمایت همه جانبه از فعالان این حوزه و پشتیبانی از ایده های فناورانه جدید و فناوری روز، بطور قطع میتوان انتظار جهش زیادی در تولید محصولات هم از نظر کمی و هم کیفی داشت.

عسگری ضمن اشاره به تاثیر خدمات و برنامه های آموزشی مرکز نوآوری و شتابدهی جوانان استان ایلام در توانمندسازی جوانان خلاق و ایده پرداز اظهار داشت: بدون شک آموزش های مؤثر و نافذ از راه کلاس های آموزشی فشرده حضوری یا وبیناری، برگزاری کارگاه های تخصصی و انتقال تجارب پرارزش و موفق، می تواند از ابزارهای مهم در توانمندسازی جوانان استان به شمار آید.

وی ارتباط بین صنعت و دانشگاه برای توسعه صنعت گیاهان دارویی در کشور را مؤثر دانست و اظهار داشت: بنظر می رسد ابتدایی ترین چاره، راه اندازی سیستمی مانند “طرح کاد” در دوره دبیرستان در سالهای قبل نه چندان دور، می تواند ارتباط دانشگاه و صنعت را تقویت و تکمیل کند؛ به این مفهوم که دانشجویان در دوران تحصیل، با عنایت به رشته تحصیلی خود در واحدهای مختلف صنعتی، کشاورزی، بهداشتی و… مشغول به کار شده و با مسایل و مشکلات حوزه کاری از نزدیک آشنا گردند تا در آینده بتوانند بیشترین بازدهی و درآمدزایی را داشته باشند.

استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام با اعلان اینکه پیشرفت فناوری تنها به کارکرد داخلی صنایع وابسته نبوده و متأثر از تعامل و روابط متقابل بنگاه ها با دانشگاه ها و سازمان های مرتبط دیگر است، خاطرنشان کرد: در اقتصاد مبتنی بر دانش، همکاری سه رکن اساسی یعنی دانشگاه ها و سازمان های آموزش، تحقیق و توسعه، بخش صنعت و دولت به منظور توسعه فناوری، لازم و ضروریست.

منبع: